Acerola, czyli wiśnia z Barbados, to jeden z najbardziej rozpoznawanych suplementów diety. Ten rosnący na Wyspach Karaibskich oraz w Ameryce Środkowej i rejonie Amazonii wiecznie zielony krzew zasłynął przede wszystkim z ogromnej zawartości witaminy C. Czy to jedyna zaleta lekko cierpkich, niewielkich owoców przypominających wyglądem wiśnie? Ostatnia aktualizacja 20.08.2018
Acerola. Metryka
Malpigia granatolistna, nadgwiazdka granatolistna, wiśnia z Barbados, łonozlita łac. Malpighia glabra L., Malpighia punicifolia L. lub Malpighia biflora Poir. Odmiana bliźniacza zależna od lokalizacji Malpighia emarginata. Nazwa rynkowa acerola. Nazwy lokalne Barbados cherry, Jamajka cherry, West Indian cherry, Wild crepe myrtle, Ameruco, Azarollo i Seriz (Haitian Creole). Obszary rodzime i uprawowe znajdują się w krajach tropikalnych i subtropikalnych strefy okołorównikowej. Największym producentem aceroli jest Brazylia.
Owoce aceroli są delikatne i łatwo się psują, dlatego świeże mają ograniczone zastosowanie. Do Europy acerola dociera zatem w postaci przetworzonej, w formie soków, tabletek, pulpy lub liofilizowanego proszku.
Spośród wszystkich przebadanych do tej pory roślin na świecie, wiśnie acerola znajdują się w pierwszej trójce najbogatszych w witaminę C źródeł pokarmowych. Najwięcej tej witaminy mają 15 dniowe owoce, dojrzałe nawet 40% mniej. Suplementy aceroli idealnie nadają się do wykorzystania interwencyjnego w przypadku zwiększonego zapotrzebowania na ową witaminę (profilaktyka sezonowa, choroba). W profilaktyce całorocznej, zdrowym żywieniu i regularnej aktywności fizycznej korzystniej wypada nasza lokalna, świeża i tańsza, a nawet darmowa dzika róża »
Wskazówki konsumenckie
Jaką acerole kupować? Jak spożywać, dawkować i przechowywać?
- Świeże owoce aceroli są raczej niedostępne w Polsce. Ich delikatność powoduje, że łatwo się psują – po 3-4h są dostrzegalne zmiany w wyglądzie i jakości. Wykazują gotowość do spożycia przez maksymalnie 5 dni po zbiorze.
- Suplementy aceroli i z acerolą – tabletki, proszek i płyn. Unikać produktów sztucznie dosładzanych, szczególnie stosując u dzieci. Tabletki są wygodne w suplementacji, ale najczęściej z dodatkami – czysty zazwyczaj jest proszek. Natomiast proszek i płyn to praktyczny dodatek do chłodnych potraw np. koktajli.
- Dodawać tylko do chłodnych dań ze względu na wrażliwość termiczną m.in. witaminy C, która utlenia się także po kontakcie z metalem – wskazane są drewniane lub ewentualnie plastikowe łyżeczki.
- Dawkowanie i przechowywanie wg wskazówek producenckich opisanych na opakowaniu suplementu.
- W Polsce możliwość samodzielnej uprawy tylko w pomieszczeniach jako roślina doniczkowa. Lubi glebę dobrze przepuszczalną o obojętnym odczynie ph 6,5-7,5, temperaturę powyżej 12°C maks 30°C, półcień i słońce, które inicjuje kwitnienie. Pierwsze owoce pojawiają się po 3-4 latach. W sprzyjających warunkach owocuje przez cały rok, w chłodnym klimacie tylko od maja do grudnia.
Wykorzystanie aceroli w kuchni, medycynie, kosmetyce
- Owoce aceroli o rześkim smaku można spożywać na surowo lub po przetworzeniu w formie dodatku lub bazy napojów, dżemów, soków, syropów, deserów, galaretek, lodów, pulp, puree i żywności dla dzieci.
- Typowym produktem komercyjnym jest skoncentrowany sok, który można mrozić lub sproszkować. Dodany do różnych produktów podnosi ich wartość odżywczą.
- Składnik mieszanek ziołowych i suplementów witaminowych (z naturalną witaminą C) np. na alergiczny nieżyt nosa, opryszczkę, przeziębienie, infekcje, choroby przewlekłe np. reumatyzm.
- W kosmetyce składnik kremów i maseczek np. na trądzik i zmarszczki.
- W medycynie ludowej owoce aceroli były wykorzystywane w leczeniu anemii, ospy wietrznej, czerwonki, biegunki, przeziębienia, chorób wątroby i płuc.
- Cała roślina może służyć do kształtowania drzewek bonsai.
Jakim składem cechują się owoce aceroli?
Przede wszystkim już wspomnianą, niezwykle wysoką zawartością witaminy C, która stanowi do 3% masy owoców. Witamina C na poziomie ok. 1500 mg / 100 g świeżej masy owocu sprawia, że już 3 owoce pokrywają dzienne zapotrzebowanie na tę niezwykle cenną witaminę. Ponadto witamina C z aceroli cechuje się doskonałą bioprzyswajalnością.
Acerola to nie tylko witamina C, to także witamina A, E, K czy B6, B1, B2 i PP. To także obfite źródło minerałów: potasu, magnezu, wapnia, fosforu, sodu, żelaza, manganu, cynku, miedzi i selenu. Całość uzupełnia odrobina białka, tłuszczy, węglowodanów i błonnika oraz znaczna zawartość karotenoidów, antocyjanów i polifenoli, które owocom aceroli zapewniają wysoki potencjał antyoksydacyjny (przeciwutleniający).
Acerola. Skład i wartości odżywcze
100g świeżych owoców aceroli | surowego soku
Zawartość odżywcza zależna od szczepu rośliny, stopnia dojrzałości owoców, warunków środowiskowych i sposobu przetworzenia.
Wartość energetyczna | 32 | 23 kalorie (134 | 96,3 kJ) |
Białko | 0,21 – 0,8 | 0,4 g |
Tłuszcz | 0,23 – 0,8 | 0,3 g w tym nasycone 0,068 | 0,068 jednonienasycone 0,082 | 0,082 wielonienasycone 0,09 | 0,09 omega-3 44 | 44 mg omega-6 46 | 46 mg |
Węglowodany | 3,57 – 7,8 | 4,8 g w tym cukry bd | 4,5 |
Błonnik | 1,1 – 3 | 0,3 g |
Pozostałe substancje warte odnotowania | karotenoidy 371 – 1881 mg, antocyjany 3,79 – 59,74 mg (cyjanidyna 15,71 mg, pelargonidyna 6,8 mg), flawonole 7 – 18,5 mg (kemferol 1,1 mg, kwercetyna 4,7 mg), kwas jabłkowy, fenolokwasy, garbniki – dotyczy owoców, sok ma zbliżony profil substancji aktywnych |
Witaminy
Witamina C | 1400 – 4500 (1677,6) | 1600 mg |
Niacyna, B3, PP | 0,4 | 0,4 mg |
Kwas pantotenowy, B5 | 0,309 | 0,205 mg |
Witamina E | bd | 0,18 mg |
Ryboflawina, B2 | 0,06 – 0,07 | 0,06 mg |
Tiamina, B1 | 0,02 | 0,02 mg |
Witamina B6 | 0,009 – 8,7 | 0,004 mg |
Kwas foliowy, B9 | 14 | 14 µg |
Witamina K | bd | 1,4 µg |
Witamina A | 38 µg, 767 IU | 25 µg, 509 IU |
Minerały
Potas | 146 | 97 mg |
Magnez | 18 | 12 mg |
Wapń | 11,7 – 12 | 10 mg |
Fosfor | 11 – 17,1 | 9 mg |
Sód | 7 | 3 mg |
Żelazo | 0,24 | 0,5 mg |
Mangan | 0,6 | bd mg |
Cynk | 0,1 | 0,1 mg |
Miedź | 0,086 | 0,086 mg |
Selen | 0,6 | 0,1 µg |
Jakie właściwości prozdrowotne zawdzięcza acerola tak zróżnicowanemu, bogatemu składowi?
Z racji znacznej zawartości witaminy C, acerola jest przede wszystkim zalecana w stanach obniżonej odporności i zwiększonej zachorowalności na infekcje. Stymuluje syntezę interferonu oraz pobudza aktywność limfocytów. Wykazuje udowodnione działanie protekcyjne w stanach przeciążenia organizmu, minimalizując ryzyko infekcji.
Witamina C znana jest także ze swych właściwości przeciwutleniających. Wykazuje działanie ochronne względem układu sercowo – naczyniowego, hamuje peroksydację lipidów, chroniąc przed miażdżycą i jej powikłaniami. Neutralizując szkodliwy wpływ wolnych rodników, czyli reaktywnych form tlenu, witamina C chroni komórki organizmu przed uszkodzeniami błon komórkowych, a także uszkodzeń DNA, leżących u podstaw procesu nowotworzenia. » Więcej o patologicznym stresie oksydacyjnym »
Inne biologiczne funkcje witaminy C to regulacja syntezy hormonów (np. noradrenaliny), nasilenie wchłaniania żelaza z przewodu pokarmowego, przyspieszenie gojenia się ran, normalizacja ciśnienia tętniczego oraz poziomu glukozy we krwi. Witamina C jest także niezwykle ważna dla urody – jest niezbędna do syntezy kolagenu, podstawowego budulca tkanki łącznej.
Bogactwo karotenoidów i antocyjanów
Moc antyoksydacyjna aceroli wynikająca z wysokiej zawartości witaminy C jest wzmocniona sporą ilością innych przeciwutleniaczy, czyli antocyjanów i karotenoidów. Te substancje aktywne także wykazują działanie protekcyjne względem układu sercowo – naczyniowego, a także działanie antynowotworowe, przeciwzapalne i przeciwalergiczne. Wspomagają funkcję wątroby, dbają o ostrość wzroku, hamują agregację płytek krwi.
Działanie, właściwości i wskazania do stosowania aceroli i jej suplementów
- działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne, przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne, proodpornościowe, odtruwające, przeciwmiażdżycowe, moczopędne, potencjalnie antynowotworowe
- wysoki poziom cholesterolu, nadciśnienie, miażdżyca, choroby sercowo-naczyniowe, anemia
- wysoki poziom cukru, cukrzyca
- ból i choroby kości i stawów – wzmacnia układ kostny
- zaburzenia hormonalne, brak apetytu
- choroby przewodu pokarmowego i wątroby, biegunki
- rekonwalescencja po chorobie z wymiotami
- przeziębienie, grypa, w tym żołądkowa
- stres, depresja, słaba koncentracja, wyczerpanie psychiczne, osłabienie, zmęczenie, bezsenność
- aktywność fizyczna – poprawia wydolność organizmu podczas treningów
- słaby wzrok, profilaktyka chorób oczu
- zły stan skóry, włosów i paznokci, w tym trądzik, zmarszczki, rany, krwawienie dziąseł, skłonność do siniaków – wzmacnia ściany naczyń krwionośnych
- profilaktyka antynowotworowa
- profilaktyka antystarzeniowa, zapobieganie chorobom wieku podeszłego
- niska odporność i nawracające infekcje – wspomaga odpowiedź odpornościową organizmu
- oczyszczanie organizmu
- palenie papierosów, używki
- oporność na leczenie farmakologiczne
Sprawdź dostępne produkty z Acerolą » Stosuj » Niechoruj / Zdrowiej »
Źródła pl.wikipedia.org/wiki/Malpigia_granatolistna en.wikipedia.org/wiki/Malpighia_emarginata • https://en.wikipedia.org/wiki/Malpighia_glabra • https://en.wikipedia.org/wiki/Vitamin_C#Plant_sources poradnikzdrowie.pl/zdrowie/medycyna-niekonwencjonalna/acerola-skarbnica-witaminy-c-wlasciwosci-zdrowotne-i-odzywcze-aceroli_43656.html rozanski.li/272/acerola-malpighia-glabra-l/ ndb.nal.usda.gov/ndb/foods/show/2120?n1=%7BQv%3D1%7D&fgcd=&man=&lfacet=&count=&max=50&sort=default&qlookup=acerola&offset=&format=Full&new=&measureby=&Qv=1&ds=&qt=&qp=&qa=&qn=&q=&ing= ndb.nal.usda.gov/ndb/foods/show/2121?n1=%7BQv%3D1%7D&fgcd=&man=&lfacet=&count=&max=50&sort=default&qlookup=acerola&offset=&format=Full&new=&measureby=&Qv=1&ds=&qt=&qp=&qa=&qn=&q=&ing= cms.herbalgram.org/herbalgram/issue104/HG104-herbpro.html
Acerola jest naprawdę świetnym specyfikiem. To bardzo dziwne, że jest tak słabo popularna w Polsce. Miejmy nadzieję, iż niebawem się to zmieni.
Dobry artykuł.
Pozdrawiam