Astma (inaczej dychawica oskrzelowa) to nadreaktywność dróg oddechowych. Oskrzela gwałtownie się kurczą w odpowiedzi na kontakt z alergenem i astmatyk odczuwa ciężar w klatce piersiowej, brak mu powietrza (duszność) i pojawia się kaszel – suchy lub z odkrztuszaniem śluzu. W czasie ataku astmy chory usiłuje zaczerpnąć powietrza przez zwężone drogi oddechowe, wykonuje krótkie wdechy i długie świszczące wydechy, puls przyspiesza i usta mogą mu sinieć z powodu niedoboru tlenu.

W grupie osób poniżej 40 roku życia prawdopodobnie 90% przypadków astmy ma podłoże alergiczne. Podstawowym źródłem alergenów są pyłki drzew, chwastów i traw, naskórek i sierść zwierząt, roztocza kurzu domowego, pleśnie i zanieczyszczone powietrze (smog).

Wśród ludzi powyżej 40 roku życia odsetek cierpiących na astmę z powodu alergii spada do 50%. Pozostałe 50% przypadków to astma (właściwie PChOP – Przewlekła Choroba Oskrzelowo-Płucna) rozwijająca się w wyniku nawrotowych zapaleń oskrzeli, często współistniejąca ze skłonnością osobniczą o typie niealergicznym oraz paleniem tytoniu.

Astmatyk jest mniej narażony na atak, jeśli zidentyfikuje czynnik, który w jego indywidualnym przypadku go wywołuje.

Astma. Domowe sposoby leczenia i profilaktyki

I. Otoczenie i tryb życia astmatyka

Unikanie zadymionych pomieszczeń

Bez względu na przyczynę, astmę można leczyć. Osoba chora na astmę przede wszystkim powinna unikać dusznych, zadymionych pomieszczeń. To jest szczególnie istotne zimą, gdy szczelnie zamykamy okna mieszkań. Jeśli palisz przy chorym, jego objawy astmy nasilają się – dotyczy to szczególnie dzieci.

Czyste i szczelne miejsce zamieszkania

W domu należy ograniczyć unoszenie się kurzu i pyłków kwiatowych.

Bez ognia

Korzystanie z kominka albo z pieca na drewno nasila objawy astmatyczne. Piece opalane drewnem oraz kominki mogą być źródłem poważnych kłopotów dla osób cierpiących na astmę. Prowadzą bowiem do drażnienia dróg oddechowych poprzez emisję pyłów organicznych.

Jeśli jednak musisz korzystać z tego sposobu ogrzewania, sprawdź, czy piec i komin odprowadzający dym są dostatecznie szczelne. Trzeba też zadbać o wentylację pomieszczenia i dopilnować, by w kominku był dobry ciąg.

Oczyszczanie powietrza w domu i biurze

Do wyboru są sposoby mechaniczne, czyli jonizator lub ozonator albo sposoby naturalne w postaci roślin. Przy czym astmatycy powinni uważać na nadmierną ekspozycję na ozon, który może nasilić objawy. Natomiast wybór zestawu roślin filtrujących nie powinien uwzględniać roślin alergizujących. Spis roślin najlepiej oczyszczających powietrze, w tym niealergizujących i więcej sposobów na czystszy oddech »

Właściwe łóżko i/lub środek zobojętniający przed snem

U części osób z objawami astmatycznymi mamy do czynienia z tzw. zespołem aspiracyjnym – część zawartości żołądka podczas snu przedostaje się do przełyku i dalej do dróg oddechowych (zjawisko zwane refluksem żołądkowo-przełykowym lub zgagą). Tak zdarza się, gdy leżymy płasko, a odruchy kaszlowe są osłabione.

Należy więc spać z górną połową ciała uniesioną na poduszkach nawet pod kątem 45 stopni. Przed udaniem się na spoczynek dobrze jest zażyć środek redukujący nadmiar kwasów żołądkowych na przykład » Pełny żołądek wieczorem może być w przypadku zespołu aspiracyjnego przyczyną ataku astmy.

Unikanie gwałtownego ataku zimna

Potężny podmuch arktycznego powietrza może “zatkać” nie tylko astmatyka. Jeśli możesz, nie wychodź na dwór, gdy jest bardzo zimno.

Szalik

Jeżeli jednak musisz wyjść, zadbaj by mieć zakryte usta i nos. Zimne powietrze może wywołać atak astmy, jednak użycie szala lub maski zakrywającej usta i nos powoduje, że wdychamy ciepłe, wilgotne powietrze.

Suchy ciepły klimat

Dla osób cierpiących na astmę najkorzystniejszy jest suchy, ciepły klimat. Ważne jest też, by powietrze było czyste, wolne od zanieczyszczeń przemysłowych.

Klimatyzacja samochodowa

Może przynosić korzyści osobom z astmą, jednak tylko pod warunkiem, że nie wdmuchuje do środka powietrza z zewnątrz. Chłodne i zapylone powietrze podrażnia oskrzela. Oczywiście takie ryzyko nie istnieje lub jest zminimalizowane jeśli klimatyzacja ma zamontowany filtr przeciwpyłkowy.

Kuchnia

Staraj się nie wchodzić do kuchni, gdy poczujesz zapach potraw, na które jesteś uczulony. Czasem już tylko to wystarczy, aby wywołać atak.

Szkodliwy chlor

Wyniki badań wskazują związek między wdychaniem odparowanego chloru i jego absorpcją przez skórę podczas kąpieli lub natrysku a podwyższonym ryzykiem rozwoju lub nasilenia objawów m.in. astmy i egzemy. Dlatego astmatycy powinni filtrować nie tylko wodę pitną, ale także kąpielową.

Ciekawym rozwiązaniem są innowacyjne japońskie urządzenia kąpielowo-prysznicowe, które wyposażono w filtry neutralizujące pozostałości chloru w wodzie. Jednocześnie generują one mikro- i nanobąbelki powietrzno-wodne o właściwościach czyszczących, którym towarzyszy powstawanie dobroczynnych anionów tlenu. Te, głęboko wdychane podczas kąpieli deponują ważny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu ładunek ujemny w pęcherzykach płucnych wywołując korzystny efekt terapeutyczny. Więcej »

Wysiłek fizyczny i stres emocjonalny to niespecyficzne czynniki, które mogą wywołać napad choroby u astmatyka

Jeśli zauważyłeś objawy astmy podczas wzmożonej aktywności fizycznej zastosuj kilka sprawdzonych rad:

• wydłuż krok, nie otwierając przy tym ust – chwytanie powietrza otwartymi ustami podczas intensywnego wysiłku wysusza gardło i oziębia je, co sprzyja atakom astmy – staraj się oddychać nosem
• pływanie to idealne ćwiczenie fizyczne dla astmatyków – dzięki wysokiej wilgotności otoczenia błona śluzowa jamy ustnej i gardła nie wysycha – pacjentom z astmą zaleca się każdy rodzaj sportu, który łączy się z krótkotrwałym znacznym wysiłkiem, np. gra w piłkę lub tenis
• lekarstwo przed treningiem – pozostaw sobie czas na złapanie oddechu – jeśli biegniesz bez wytchnienia, szybko się zmęczysz – pamiętaj o rozgrzewce i zażyciu lekarstwa przed rozpoczęciem treningu
• techniki relaksacyjne pomagają zwalczać stres

Prowadzenie dziennika choroby

Pomocne w szukaniu czynników wywołujących astmę i w kontrolowaniu choroby.

II. Leczenie astmy…

…powinno zawierać wielopłaszczyznowe wsparcie i regulację układu odpornościowego. Większość z poniższych zaleceń w większym lub mniejszym stopniu usprawnia działanie systemu immunologicznego. Jednym z zalecanych suplementów proodpornościowych jest Colostrum »

Dokładne leczenie przeziębienia » i kataru »…

… zmniejsza ryzyko ataku astmy.

Hydroterapia

Astmatykom zaleca się:

• gorące kąpiele kończyn (40°C)
• krótkie, gorące lub zimne nasiadówki
• ranne i wieczorne obmywanie ciała zimną wodą (wycieranie szorstkim, lnianym ręcznikiem)
• wieczorem ciepły kompres na pierś, napar z melisy
• podczas ataku » gorąca kąpiel nóg do kolan (38-45°C) 10-20 minut, po zakończeniu polać zimną wodą

Aromaterapia

Przy astmie wskazane jest stosowanie niektórych olejków eterycznych:

• Olejek Hyzopowy
• Olejek Majerankowy
• Olejek Rozmarynowy
• Olejek Jodłowy
• Olejek Sosnowy
• Olejek Tymiankowy

III. Suplementacja i dieta na astmę

Dieta

Niektóre produkty spożywcze zawierające silne alergeny mogą spowodować wystąpienie napadu astmy. Szczególnie ryzykowne jest spożywanie mleka, jaj, orzechów i owoców morza. Warto opracować listę produktów, których należy się wystrzegać. Natomiast wskazane jest jedzenie surowych śliwek.

Zakwaszenie żołądka »

Czasami okazuje się przełomem w leczeniu astmy. W niedokwaszonym żołądku nie są w pełni trawione m.in. białka. Jeśli taka forma białka trafi do krwiobiegu zanim zostanie wydalona z organizmu, może objawiać się astmą, gdyż niestrawione białko układ odpornościowy identyfikuje jako ciało obce, tak samo jak alergeny. Więcej »

Zioła na astmę

Kilka ziół wspomaga łagodzenie objawów astmy…

• Nalewka majerankowa: 50g. świeżego ziela + 30-40g majeranku + 1 butelka białego wina wytrawnego, zakorkować i odstawić na 10 dni. Następnie przefiltrować do butelki z ciemnego szkła i pić 1 kieliszek po kolacji + gorące kompresy na plecy (około 30 minut).
• Sok ze świeżej cebuli: 10-20 dni w każdym miesiącu, rozpoczyna się od 1 łyżeczki do 5 łyżeczek przed posiłkiem, można także ssać plastry cebuli.
• Rumianek lub propolis.
• Gynostemma królewska to roślinny adaptogen stosowany w leczeniu astmy. Dostępny jest wyciąg i sadzonki do własnej hodowli.
• Boswellia. Roślina o działaniu immunomodulującym, antyarytmicznym i wykrztuśnym.

Witamina B6…

… pomaga w leczeniu astmy. Odkrycie jej skuteczności było dziełem przypadku. Podczas badań nad działaniem tej witaminy w niedokrwistości sierpowatokrwinkowej stwierdzono, że podawanie 50mg witaminy B6 dziennie zmniejszyło nasilenie napadów u pacjentów cierpiących na astmę.

Za duże dawki witaminy B6 mogą mieć działanie toksyczne, dlatego jej stosowanie powinno odbywać się pod stałą kontrolą lekarza.

Naturalne źródła witaminy B6 to np. algi spirulina i chlorella oraz młody jęczmień.

Witamina C, magnez i kwasy tłuszczowe omega-3

Dodatkowe dawki tych substancji pochodzące z suplementów lub diety łagodzą objawy astmy. Szczególnie wskazane jest włączenie do diety siemienia lnianego i/lub oleju lnianego jako bogatego źródła roślinnej omegi-3. Znane źródła wersji zwierzęcej to ryby i tran.

Najbogatsze źródła naturalne witaminy C to śliwki Kakadu, jagody camu camu, wiśnie Acerola, owoce dzikiej róży, rokitnik, zielona papryczka chili, nać pietruszki, czarna porzeczka i czerwona papryka.

Największe naturalne źródła magnezu to pestki dyni, otręby i zarodki pszenne, naturalne kakao gorzkie, migdały, kasza gryczana, soja, fasola biała, czekolada gorzka, orzechy pistacjowe i laskowe, płatki owsiane, ciecierzyca, groch, szpinak, banan, makrela i dorsz.

Sprawdź recenzję z analizą składu suplementów diety typu PREMIUM: Witamina C – 3 źródła naturalne! • Magnez + Witamina B6 + Cynk (ZMB6, ZMA) • Omega 3 – EPA + DHA • Witamina B Complex

Antyoksydanty (przeciwutleniacze)

Nadmiar wolnych rodników wywoływany używkami, złą dietą, stresem psychicznym, toksynami środowiskowymi, aktywnością fizyczną czy opalaniem się powoduje stres oksydacyjny wiązany z patogenezą i przewlekłością prawie wszystkich chorób! Także z astmą…

Wolne rodniki poprzez uszkodzenie struktury białek mylą układ immunologiczny, który identyfikuje je jako ciała obce i rozpoczyna wojnę objawiającą się chorobami autoimmunologicznymi, w tym astmą. Ten sam mechanizm, co w przypadku niedokwaszonego żołądka, czyli niewłaściwe białka. Po za tym, brak właściwych białek oznacza brak składników budulcowych dla enzymów i hormonów, a deficyt tych regulatorów zakłóca funkcjonowanie całego organizmu!

O równowagę oksydacyjną można dbać dietą bogatą w świeże warzywa i owoce i/lub stosując suplementy antyoksydacyjne. Na szczególną uwagę zasługuje taksyfolina, znana także jako dihydrokwercetyna (DHQ). To flawonoid i silny synergetyk głównie dla witaminy C – wybitnie wzmacnia i przedłuża jej aktywność biologiczną. Skutek działania taksyfoliny u astmatyków to wzmocnienie układu odpornościowego, lepsze dotlenienie mięśni i ich rozluźnienie oraz zmniejszona częstotliwość napadów duszności i kaszlu. Niektórzy użytkownicy raportują także wygaszenie nałogów, w tym chęci do palenia papierosów, co dotyczy części astmatyków.

Otrzymałem możliwość sprawdzenia na sobie działania najsilniejszego ekstraktu dihydrokwercetyny. Wrażenia, wnioski i porównanie z innymi suplementami DHQ przedstawiłem w tej recenzji »

Sól i konserwanty

Uważaj też na sól oraz środki konserwujące i uszlachetniające, dodawane do gotowych produktów spożywczych. Metawodorosiarczyn, a prawdopodobnie także glutaminian monosodowy mogą wzbudzać napady astmy. Wodorosiarczyn występuje w piwie, winie, krewetkach i w suszonych owocach.

Pamiętaj, że owoce i warzywa sprzedawane na ulicznych straganach spryskuje się często wodą ze środkiem konserwującym (może zawierać wodorosiarczyn). Wodorosiarczyn mogą zawierać dania serwowane w barach i jadłodajniach. Zanim spróbujesz, postaraj się upewnić, czy jedzenie, które Ci podano nie zawiera środków konserwujących.

Aspiryna

W medycynie istnieje pojęcie triady aspirynowej: zapalenie zatok bocznych nosa i polipy nosa, astma i reakcje uczuleniowe po aspirynie (wymioty, pokrzywka). Powyższe objawy współistnieją u osób z defektem enzymatycznym przemiany kwasu acetylosalicylowego (aspiryna). Nie jest to uczulenie w ścisłym tego słowa znaczeniu. Niemniej u wielu osób cierpiących na astmę indukowaną aspiryną, jedna tabletka aspiryny może wywołać groźny dla życia atak.

Zapalenie zatok, polipy nosa i astma to bezwzględne przeciwwskazania do terapii tzw. niesteroidowymi środkami przeciwzapalnymi. Uczulenie na aspirynę może rozwinąć się nagle, dlatego też lepiej w ogóle zrezygnować z preparatów zawierających pochodne kwasu acetylosalicylowego w wypadku takiej choroby jak astma. Takiego zagrożenia nie stwarza paracetamol, apap.

IV. Inhalator i jego alternatywy

Jak prawidłowo używać inhalatora »?

Z pewnością pomoże szybko przerwać atak astmy, ale tylko pod warunkiem, że używa się go zgodnie z zaleceniem. W Twoim wypadku nie chodzi o odświeżenie oddechu. Nie rozpylaj leku na tylną ścianę gardła, gdyż wówczas nie przedostanie się do płuc. Jeśli zauważysz mgiełkę wydobywającą się z ust po zakończeniu inhalacji, to znaczy, że zastosowałeś inhalator niewłaściwie. Włożenie inhalatora do ust i kilkakrotne szybkie naciśnięcie to także zła metoda. Istotne jest, by skoordynować wdech z uwalnianiem dawki leku z dozownika.

Należy przytrzymać aparat w pobliżu otwartych ust, wziąć głęboki wdech i prawie natychmiast nacisnąć spust inhalatora. Wdech powinien trwać jeszcze chwilę po podaniu leku, a następnie trzeba wstrzymać oddech na 3-5 sekund. Pierwszy wdech powoduje rozszerzenie oskrzeli, natomiast dwa szybkie, następujące po sobie, już nie zwiększają tego efektu. Silniejsze działanie może zapewnić tylko odczekanie 2-5 minut i ponowne podanie leku.

Przedawkowanie leków wziewnych rozszerzających oskrzela może prowadzić do niebezpiecznego przyspieszenia czynności serca. Dlatego powinny być stosowane ściśle według zaleceń lekarza. Na ogół przyjmuje się, że w ciężkim napadzie astmy można podać maksymalnie 4 wdechy leku (2 wdechy co 20 minut).

Kofeina lub ocet jabłkowy w zastępstwie inhalatora

W razie nagłej potrzeby można zażyć kofeinę, szczególnie jeśli nie masz pod ręką inhalatora. Tabletka kofeiny lub kilka filiżanek mocnej kawy na pewno pomoże. Kofeina należy bowiem do tej samej grupy leków co teofilina i aminofilina – powszechnie używane leki rozszerzające oskrzela. Kofeina jednakże nie zastąpi właściwego leczenia, może być stosowana jedynie w nagłej potrzebie, kiedy nie ma innych leków.

Innym doraźnym sposobem jest ocet jabłkowy, który poprzez rozszerzanie naczyń krwionośnych usprawnia proces oddychania. Na początku ataku lub w chwilach kryzysu wystarczy natrzeć octem klatkę piersiową i plecy lub położyć okłady. Ocet jabłkowy. Przepis, właściwości i skład »

Poważne traktowanie każdego objawu astmy. Porada lekarska

Objawy zagrażające życiu i wymagające szybkiej pomocy lekarskiej…

• sine wargi
• wilgotna i zimna skóra
• szybki puls
• gwałtowne próby chwytania powietrza

Pacjenci często nie zdają sobie sprawy z zagrożenia jakie niesie ze sobą astma i gdy kończy się zapas leków, próbują sami sobie pomóc lub zwracają się do lekarza za późno. Kiedy objawy choroby zaczynają gwałtownie narastać, nie można zwlekać.

Jeśli zwykle korzystałeś z inhalatora raz albo dwa razy w tygodniu, a teraz musisz powtarzać zabieg trzy lub cztery razy dziennie, to z pewnością Twój stan się pogorszył. Eksperci twierdzą, że należy bezzwłocznie szukać pomocy medycznej w każdym przypadku trudności w oddychaniu.

Samokontrola astmy

Film instruktażowy na YouTube »

Tematy pokrewne
Alergia »
Ból gardła »
Chrapanie »
Hiperwentylacja »
Przyspieszony rytm serca »
Rozedma płuc »
Zapalenie krtani »