Ostra biegunka jest narzędziem organizmu służącym do usunięcia szkodliwych substancji z ustroju, które wywołały stan zapalny śluzówki żołądka i jelit. Ostatnia aktualizacja artykułu 23.09.2015

Obecnie jest uznawana za jeden z najskuteczniejszych mechanizmów obronnych organizmu i właśnie dlatego lekarze najczęściej radzą przeczekać tę na ogół krótkotrwałą dolegliwość.

Najlepszym lekarstwem jest niestosowanie leków przeciwbakteryjnych (przeciwbiegunkowych) i rozpoczęcie leczenia objawowego, czyli intensywnego pojenia, aby zapobiec odwodnieniu i uzupełnić straty wody oraz soli mineralnych.

Według specjalistów, naturalne przeczyszczenie organizmu przyspiesza powrót do zdrowia. Oczywiście przewlekła i nawracającą biegunka wymaga ustalenia przyczyn, które ją wywołują.

Przyczyny biegunki

Mleko jest jedną z głównych przyczyn biegunki w krajach, gdzie wymagania higieniczne są wysokie. Powodem jest zła tolerancja laktozy (cukier mleczny). Zakażenie wirusowe powodujące zniszczenie błony śluzowej jelita, w której zlokalizowane są enzymy trawiące laktozę prowadzi wtórnie do nietolerancji laktozy – wrodzona (pierwotna) nietolerancja występuje rzadziej.

Bez względu na mechanizm powstawania, zaburzenia trawienia objawiające się złą tolerancją laktozy mogą wystąpić już u niemowląt lub pojawić się nagle w wieku dojrzałym.

Jeśli po wypiciu szklanki mleka odczuwasz wzdęcie, ból brzucha i rozwolnienie oczywistym i skutecznym leczeniem jest odstawienie wszelkich pokarmów zawierających laktozę – większość przetworów mlecznych, z wyjątkiem jogurtów i niektórych serów dojrzewających tj. cheddar.

Zgodnie z powyższym, można samodzielnie przeprowadzić test na tolerancję laktozy stosując przez tydzień lub 2 dietę bezmleczną. Kolejny krok to stopniowe wprowadzanie pokarmów mlecznych i obserwowanie reakcji organizmu – nawracająca biegunka jest sygnałem do zachowania diety bez laktozy.

Leki np. zobojętniające (alkalizujące) stosowane w leczeniu zgagi mogą wywołać biegunkę polekową. Zawarty w nich wodorotlenek magnezu działa identycznie jak przeczyszczające mleczko magnezowe. Rozwiązaniem są preparaty zawierające tylko wodorotlenek glinu bez dodatku magnezu.
Biegunkę mogą spowodować także antybiotyki, chinidyna, laktuloza i kolchicyna – jeśli podejrzewasz zażywane leki, skonsultuj się z lekarzem.

Domowe sposoby na biegunkę

Czyste płyny tj. rosół z kury, galaretka lub inne przezroczyste potrawy powinny być podstawową formą żywienia przy trwającej biegunce – nie należy obarczać przewodu pokarmowego dodatkowym obciążeniem. Przy czym wywary mięsne jako potrawy silnie alergizujące nie są polecane małym dzieciom, niemowlętom i osobom z alergią pokarmową. Jeśli ryż, banany, sok z pomarańczy lub jogurt nie szkodzą, należy stopniowo wzbogacać dietę.

Przyjmowanie dużej ilości płynów jest według ekspertów najistotniejsze przy rozwolnieniu. Szczególnie płynów zawierających sól i odrobinę cukru, które uzupełniają glukozę i sole mineralne.

Domowy sposób na płyn nawadniający jest bardzo prosty: łyżeczka cukru i szczypta soli na litr wody LUB pół łyżeczki miodu bądź syropu i szczypta soli na szklankę soku owocowego. Dostępne są także gotowe, niegazowane napoje zawierające odpowiednią ilość glukozy (lub sacharozy) oraz elektrolitów.

Lekkostrawna dieta. Należy szczególnie unikać fasoli, kapusty i brukselki oraz produktów o dużej zawartości trudno wchłanialnych, złożonych węglowodanów tj.: chleb, makarony i inne wyroby z pszennej mąki, jabłka, gruszki, brzoskwinie, śliwki, płatki kukurydziane i owsiane, ziemniaki, otręby, lody, mleko i przetwory mleczne.

Środki przeczyszczające na bazie włókien. Naturalne środki przeczyszczające produkowane na bazie włókien pęczniejących w jelicie, stosowane do zwalczania zaparcia, bywają pomocne również przy biegunce. Niektóre z nich, pochłaniając wodę, tworzą w jelitach rodzaj żelu. Nadmiar wody będzie nadal usuwany z organizmu, ale stolec będzie mniej luźny.

Środki te mogą zmniejszyć częstość wypróżnień – należą do nich preparaty zawierające estry celulozy (rodzaj syntetycznych włókien), agar, karagen lub błonnik.

Stop z napojami gazowanymi. Zawarty w nich gaz na pewno nie pomoże.

Zapomnij o kuchni. Osoba cierpiąca na biegunkę nie powinna przygotowywać posiłków za to musi częściej niż zwykle myć ręce, by nie dopuścić do przeniesienia infekcji na pozostałych domowników. Kucharz lub kelnerka nie może chodzić do pracy, dopóki nie ustąpią wszystkie objawy.

Leki przeciwbiegunkowe, węgiel aktywowany oraz specyfiki na receptę hamujące perystaltykę jelit (lub wspomniane środki zobojętniające bez magnezu) najlepiej przyjmować tylko w uzasadnionych wypadkach np. ważne spotkanie. Natomiast stosowanie leków chroniących śluzówkę przewodu pokarmowego jak np. Smecta może być pomocne.

Domowe sposoby tj. mocna herbata, kasza jęczmienna, banany, ser szwajcarski, pektyna, tabletki zakwaszające mleko (Lactobacillus), sproszkowany chleb świętojański i wiele innych są również skuteczne jednak nie można dążyć do szybkiego usunięcia biegunki, gdyż jak wspomniałem na wstępie – nagłe zahamowanie nadmiernej perystaltyki tylko przedłuża zaleganie w jelitach szkodliwych substancji.

Triphala to staroindyjska mieszanka ziołowa na dolegliwości żołądkowo-jelitowe, która wspiera prawidłową funkcję przewodu pokarmowego.

Zakwaszenie żołądka. Nawracająca biegunka może być objawem niedokwaszonego żołądka, który nie potrafi w pełni strawić białek. Niestrawione białka gnijąc w jelitach zmieniają konsystencję stolca i mogą być przyczyną biegunki np. po posiłku białkowym. Więcej »

Biegunka u małych dzieci, niemowlaka, noworodka…

…może być niebezpieczna, gdyż nasi mali odkrywcy szybko się odwadniają. Oto podstawowe zalecenia:

Płyny nawadniające należy podać dziecku w ostrej fazie biegunki. Można zastosować wspomniany domowy przepis na owy płyn, jednak bardzo ważne jest zachowanie odpowiednich proporcji dlatego bezpieczniejsze są gotowe preparaty w proszku do rozpuszczenia dostępne w każdej aptece.

Kontynuuj karmienie. Jeśli biegunka się nasila, lepiej nie podawać przez 1 dzień mleka. Oczywiście dieta zależy od wieku dziecka: niemowlęta powinny przez 1-2 dni jeść kaszkę ryżową, sok jabłkowy i banany (produkty o działaniu ściągającym), natomiast starsze dzieci suche tosty, krakersy, mięso kurczaka bez skóry i inne lekkie potrawy.

Przerwanie diety w odpowiednim momencie. Przeoczenie chwili, gdy trzeba przerwać leczenie dietetyczne to największy błąd większości rodziców. Dzieci mogą mieć 1-2 luźne stolce dziennie nawet przez kilka tygodni po chorobie. Jeśli poza tym czują się dobrze, nie ma potrzeby przedłużania lekkostrawnej diety.

Kuracja marchwiowa w postaci przetartej marchwi jest uznawana przez wiele osób za najlepsze lekarstwo na biegunkę u dziecka – marchew doskonale uzupełnia niedobory elektrolitów i soli mineralnych, stanowi tzw. dietę błonnikową czyszczącą jelito i zagęszczającą stolec.

Odbudowa flory bakteryjnej jelit. W rekonwalescencji najlepszym lekiem jest jogurt, który dzięki zawartości szczepów bakterii saprofitycznych Lactobacillus przywraca naturalną florę bakteryjną w przewodzie pokarmowym i przeciwdziała rozwojowi flory patogennej wywołującej biegunki. Źródłem pożytecznych szczepów są także preparaty farmakologiczne tzw. probiotyki jak np. Trilac.

Tradycyjne metody – rosół z kury lub rosół wołowy (1-2 porcje dziennie) jest zalecany dzieciom powyżej roku.

Porada lekarska

Typowa biegunka powinna ustąpić po 1-2 dniach, pozostawiając tylko lekkie osłabienie. Jednak może być groźna i wymaga pomocy lekarskiej w przypadku niemowląt, małych dzieci, ludzi starszych, osób odwodnionych z powodu innej choroby oraz rekonwalescentów.

Konsultacja lekarska jest niezbędna także wtedy, gdy biegunka utrzymuje się dłużej niż 2 dni w towarzystwie gorączki i silnych kurczowych bólów brzucha. Inne niepokojące objawy to także: wysypka, żółtaczka (żółta skóra i białka oczu), utrzymujące się osłabienie oraz krew, ropa lub śluz w stolcu.

Jednocześnie występujące wymioty przy biegunce uniemożliwiają właściwe nawadnianie – taka sytuacja powinna być impulsem do natychmiastowego kontaktu z lekarzem.

Tematy pokrewne
Biegunka podróżnych »
Ból brzucha »
Zaparcia »
Zatrucie pokarmowe »

Sprawdź proponowane artykuły

  1. Niezastąpione u nas są preparaty działające miejscowo “oblepiając” ściany układu pokarmowego, dzięki czemu bakcyle maja utrudniona przyczepność i szybciej są wydalane nie szkodząc organizmowi.

  2. U nas zawsze sprawdza się marchwianka i jagody. Koniecznie trzeba dobrze nawadniać dziecko. Im mniejsze dziecko tym łatwiej sie odwadnia. Warto stosowac płyny z elektrolitami. Po ustąpieniu biegunki dobrze jest zastosowć probiotyki żeby odbudować florę jelit

  3. Synkowi ostatnio jak miał biegunkę, to marchwiankę podawałam. Dostawał też dużo wody do picia i elektrolitów. Obowiązkowo też podawałam mu probiotyki, żeby się flora bakteryjna po biegunce odbudowała

Komentarz, opinia, odpowiedź, pytanie?.. są tu mile widziane, dlatego śmiało pisz ↓

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.