Bardzo ważnym środkiem profilaktycznym są skiełkowane nasiona stanowiące bogate źródło minerałów, witamin, aminokwasów, chlorofilu i enzymów charakteryzujące się najwyższą koncentracją na jedną kalorię niż jakiekolwiek inne pożywienie!
Wartość odżywcza kiełków jest wielokrotnie wyższa od pierwotnej wartości nasion, z których powstają. Jednocześnie stworzenie stałego źródła kiełków dostarczających naturalne składniki odżywcze prawdopodobnie jest najtańszym sposobem efektywnej suplementacji diety.
Ich samodzielna hodowla to unikalne i najpewniejsze źródło tych dobroczynnych składników, gdyż nigdy nie miały one jakiegokolwiek kontaktu z jakimikolwiek substancjami chemicznymi wykorzystywanymi do uprawy warzyw ogólnie dostępnych. Ponadto, większość roślin po zbiorze stopniowo traci witaminy, które zostają zachowane w świeżych pędach kiełków.
Dlatego świeże kiełki najlepiej jeść przez całe życie!
Dla osób nieprzepadających za warzywami stanowią doskonały zamiennik. Dodawane do pożywienia przeciwdziałają chorobom układu pokarmowego, stawów, płuc i skóry. Dzięki zawartości przeciwutleniaczy spowalniają proces starzenia się organizmu.
Spożycie kiełków jako pełnowartościowego pokarmu jest szczególnie zalecane zimą, wiosną i w trakcie choroby, gdy nasz organizm szczególnie dotkliwie odczuwa brak tych niezbędnych do życia składników.
Namaczanie nasion powoduje, że z nieaktywnych ziaren zmieniają się w autentyczne bogactwo składników odżywczych, które ciężko z czymkolwiek porównać! Kiełki są najzasobniejsze w enzymy, które zwiększają wchłanialność składników odżywczych – posiadają ich 43x więcej niż pożywienie nie kiełkujące!
Eksperci zgodnie twierdzą, że najbardziej wartościowe są kiełki wyhodowane w domu. Kiełkować można wszystkie nasiona (szczególnie kiełki roślin strączkowych) i każdy może przygotować produkcję kiełków we własnym domu:
Duży talerz wyłóż wilgotną gazą lub watą, na to połóż namoczone i wypłukane nasiona (strączkowe powinny być namaczane przez 12 godzin). Gaza musi być cały czas wilgotna! Po kilku dniach kiełki są gotowe. Jednak ten sposób sprzyja rozwojowi pleśni.
Dlatego jako kompletną i wygodną alternatywę zaleca się kiełkownicę, która składa się z kilku pojemników, zbiornika na wodę i pokrywy nałożonych jedną na drugą. Dna pojemników posiadają rowki, które zapobiegają sklejaniu się nasion i równomiernie je rozkładają. Każdy pojemnik zawiera specjalny wentyl, który odprowadza nadmiar wody i gazy wydzielające się podczas kiełkowania. W naczyniu panuje stabilna temperatura i wilgotny klimat.
Sprawdzona jest także hodowla na sitku, jednak należy uważać, aby nie wysiewać zbyt grubej warstwy oraz hodowla w woreczku na strączki. Osobiście korzystam tylko z wielopoziomowej plastikowej kiełkownicy, choć hodowla w plastiku budzi wątpliwości. Ceramiczne kiełkownice wydają się najkorzystniejsze.
Można spożywać je w całości – ziarenka z korzonkiem, kiełkiem i listkiem, na surowo jako bardzo smaczną przekąskę. Można dodawać je do kanapek, surówek, sałatek, zup, sosów, ziemniaków, kasz, ryżu, klusek, majonezu, jogurtu, twarogu, jajek, mięs, ryb i zapiekanek. Możliwości jest sporo i tylko jeden warunek – nie wolno obrabiać cieplnie, gdyż tracą swoje odżywcze walory.
Niektóre kiełki potrafią zwiększyć zawartość cennych składników w daniu nawet kilkadziesiąt razy!
2 łyżki kiełków zawierają dzienną porcję niezbędnych:
- witamin: A, B, C, E, PP
- soli mineralnych
- mikroelementów: mangan, cynk, wapń, fosfor, potas, magnez
- tłuszczów
- wartościowego białka
- błonnika
- a także: hormony roślinne, antybiotyki, enzymy i olejki zapachowe.
Są również energetyczne i jednocześnie małokaloryczne, dlatego wykorzystuje się je w dietach odchudzających.
Ziarna do kiełkowania można kupić w sklepach ze zdrową żywnością, choć coraz częściej widzę je także w supermarketach. Najlepsze do kiełkowania, w tym pod względem smakowym są lucerna, pszenica, słonecznik, len, soja, rzeżucha, fasolki azuki i mungo, rzodkiewka, groch i gorczyca.
Poniższe zestawienie kiełków jest w trakcie stałej aktualizacji. Konstruktywne sugestie mile widziane.
Spis kiełków z charakterystyką
| Rodzaj kiełków | Czas moczenia | Czas kiełkowania | Uwagi | Długość kiełków | Do kiełkownicy |
| Lucerna (alfalfa) | 5-6 godzin | 5 dni | najlepiej uprawiać w ciemności i ostatniego dnia wystawić na słońce; tzw. królowa ziaren (pełny zestaw witamin, minerałów i substancji na trawienie; regeneruje miąższ wątroby, śledziony i trzustki oraz odbudowuje florę bakteryjną m.in. jelita grubego) | długie | tak |
| Brokuł | – | – | kiełki brokuła są antynowotworowe ze względu na wysoką zawartość sulforafanu związku antyrakowego, którego stężenie w kiełkach jest 200x większe niż w samym brokule! | długie | tak |
| Burak | – | – | można uprawiać w ciemności | długie | tak |
| Ciecierzyca | 12 godzin | 3 dni | wyrośnięte są gorzkie | krótkie | tak |
| Dynia | 12-16 godzin | 3 dni | po wykiełkowaniu usunąć łupiny | – | – |
| Fasola | 12 godzin | 5 dni | na surowo niejadalne | – | – |
| Fasola mung | 12 godzin | 5 dni | łatwe do wyhodowania, można uprawiać w ciemności | długie | tak |
| Fasola adzuki | – | – | – | krótkie | tak |
| Gorczyca | 12 godzin | 6-12 dni | śluz może zatkać syfony w kiełkownicy; działa bakterio-, grzybobójczo, dezynfekująco i oczyszczająco; sprzyja odbudowie flory bakteryjnej jelit | długie | tak |
| Groch | 12 godzin | 3 dni | groch zwykły i włoski działa jak afrodyzjak; właściwości antymiażdżycowe i odmładzające ze względu na dużą zawartość lizyny – substancji rozpuszczającej złogi cholesterolu; groch jako suche ziarno nie zawiera witaminy C, ale już po 48h kiełkowania zawartość wit C jest w nim większa niż w świeżych pomarańczach! | – | – |
| Gryka | – | – | bardzo bogata energetycznie, ociepla i zapobiega przeziębieniom i infekcjom | – | – |
| Jęczmień | 12 godzin | 2-3 dni | odżywiają mózg i wzmacniają układ nerwowy | krótkie | tak |
| Kalarepa czerwona | kilka godzin | 3-4 dni | – | długie | tak |
| Kapusta czerwona | kilka godzin | 3-4 dni | – | długie | tak |
| Koniczyna | – | – | można uprawiać w ciemności | długie | tak |
| Kozieradka | – | – | można uprawiać w ciemności | długie | tak |
| Kukurydza | – | – | – | krótkie | tak |
| Owies | 4 godziny | 2-3 dni | – | – | – |
| Proso | 8 godzin | 3 dni | – | – | – |
| Pszenica | 12 godzin | 2-3 dni | – | krótkie | tak |
| Rzeżucha | 6 godzin | 3-8 dni | – | – | – |
| Rzodkiewka | 4 godziny | 2 dni | działa bakterio- i grzybobójczo (chroni uprawę w kiełkownicy przed pleśnią), najsmaczniejsza z uprawy w ciemności | długie | tak |
| Rzodkiew czarna | 4 godziny | 2 dni | działa bakterio- i grzybobójczo (chroni uprawę w kiełkownicy przed pleśnią), najsmaczniejsza z uprawy w ciemności | długie | tak |
| Sezam | – | – | zawiera dużo witaminy E i lecytyny; wzmacnia wzrok, włosy, skórę | – | tak |
| Siemię lniane (len) | 4 godziny | 2 dni | kiełki trzeba wypłukać ze śluzu; zawiera dużo jodu; rozgniecione kiełki mogą służyć jako okłady w stanach zapalnych skóry lub jako odżywcze maseczki kosmetyczne | – | – |
| Słonecznik | 12 godzin | 2-3 dni | wyrośnięte są gorzkie; wzmacnia układ krążenia; pomaga w chorobach skóry np. przy trądziku | – | – |
| Soczewica | 12 godzin | 3 dni | łatwe do wyhodowania | krótkie | tak |
| Soja | 12 godzin | 3 dni | trochę śluzu | – | – |
| Żyto | 12 godzin | 2-3 dni | – | – | – |
Jak hodować kiełki w kiełkownicy? Wskazówki uprawowe
- kiełki długie najlepiej hodować na ostatniej, najwyższej szalce kiełkownicy – można z niej zdjąć pokrywkę, jeśli hamuje ona wzrost kiełków
- zawsze na jednej szalce (lub jako domieszka do innych kiełków) powinny rosnąć kiełki grzybobójcze, które ochronią całą hodowlę przed rozwojem pleśni » rzodkiew, rzodkiewka, gorczyca
- na polskim rynku są dostępne różne kiełkownice, dlatego warto znać kilka podstaw dla udanego zakupu: jeśli plastikowa to z ciemnego koloru tworzywa (większość kiełków nie lubi jasnego światła), ale zgodnie z ideą unikania żywności po kontakcie z plastikiem (szkodliwe, nieorganiczne związki np. BPA), najkorzystniejszym przyrządem uprawowym jest kiełkownica ceramiczna
- najlepiej 2x (min.1x) dziennie należy wlewać do kiełkownicy 0,5l niefiltrowanej przegotowanej chłodnej wody (lub oligoceńska, źródlana), a po zgromadzeniu jej na dolnej szalce wylać; ziarna nie wolno trzymać zanurzonego w wodzie
- aby nie dusić kiełków należy godzinę po ich podlaniu ułożyć szalki i pokrywkę lekko przechylone, tak żeby zapewnić swobodny dostęp powietrza do uprawy na każdej szalce
- syfony powinny być ułożone naprzeciw – nie jeden pod drugim, tak aby spływająca woda namaczała kiełki na całej powierzchni szalki
- kiełkownica powinna stać w jasnym, ale nie nasłonecznionym miejscu, choć można spotkać porady mówiące, że lepsze są miejsca zaciemnione – osobiście stosuje drugi wariant wychodząc z założenia, że kiełki naturalnie kiełkują najczęściej w ziemi, czyli w ciemności
- stała temperatura otoczenia, najlepiej 18-21°C
- po zbiorze wyhodowanych kiełków należy je przepłukać pod zimną wodą, świeże kiełki można przechowywać w lodówce do 3 dni, choć najlepiej je od razu zjeść
Przechowywanie kiełków
Niewskazane jest przechowywanie kiełków w woreczkach foliowych lub szczelnie zamkniętych plastykowych pojemnikach, ponieważ mogą rozwinąć się grzyby, bakterie, pleśnie i drobne robaczki.
Nie powinno się trzymać kiełków w lodówce, najlepiej jeść je świeże.
Kiełki na tle historii
Ziarna kiełkowano dla celów prozdrowotnych na Dalekim Wschodzie przez tysiące lat. Cesarz Chin Shen Wung, który żył 2800 lat p.n.e. ma w tej dziedzinie szczególne zasługi. Dzielił on kiełki na 3 typy lecznicze:
- budzące nowy organizm
- zachowujące organizm w zdrowiu
- zapobiegające starzeniu się
W XVIII wieku kiełki dotarły do Europy. Marynarzom podczas długich rejsów zalecano jedzenie skiełkowanego jęczmienia, aby zapobiec szkorbutowi.
Źródło tytułowego zdjęcia: https://wzory.design (kiełkownik / kiełkownica ceramiczna)
Tematy pokrewne Zdrowa żywność [SPIS] » Ziołolecznictwo » Apiterapia » Sokoterapia » Głodówka » Oczyszczanie organizmu »
[…] Kiełki i natka pietruszki to jedne z najbogatszych, naturalnych źródeł witamin, mikroelementów, chlorofilu i enzymów wzmacniających organizm oraz przyspieszających jego regenerację. Doskonale sprawdzają się jako zdrowa przekąska lub dodatek do surówek, sałatek, zup, ziemniaków, kanapek i sosów. Ważne, aby spożywać je na surowo i jak najświeższe, gdyż po długim leżakowaniu lub po obróbce cieplnej tracą swoje wysokie walory odżywcze. Dlatego optymalnym rozwiązaniem jest założenie domowej hodowli – jej obsługa, dzięki dostępnym kiełkownicom, jest jeszcze prostsza i mniej angażująca niż popularny zestaw talerz+gaza. Oczywiście leniwi mogą kupować kiełki w supermarkecie (zawsze sprawdź termin ważności), jednak należy pamiętać, że kiełki są wyjątkowo delikatne w porównaniu do typowych warzyw i najwyższą wartość odżywczą posiadają świeże, tuż po zebraniu, a takie można uzyskać wyłącznie z domowej hodowli. Innymi słowy, im dłużej leżą tym mniej dobrego w nich. Aby rozpocząć hodowlę natki wystarczy włożyć korzeń pietruszki do doniczki z ziemią. Więcej o kiełkach… […]
[…] Kiełkownica to przyrząd do wygodnego kiełkowania nasion. Kiełkownice ceramiczne i szklane (oraz plastikowe tzw. BPA Free) wydają się bezpieczniejsze w kontekście podejrzewanej szkodliwości popularnych tworzyw sztucznych z BPA, choć nie znalazłem informacji potwierdzającej w kontekście kiełkowania i osobiście korzystam ze zwykłej kiełkownicy wielopoziomowej z ciemnego plastiku. Młode i świeże kiełki wyhodowane w domu bez kontaktu z chemią uprawową stanowią bezpieczne, naturalne i najbardziej skondensowane źródło minerałów, witamin, chlorofilu oraz enzymów o wysokiej przyswajalności. Kiełki można spożywać w dowolny sposób, ale zawsze bez obróbki cieplnej niszczącej składniki odżywcze. Stanowią ciekawą alternatywę dla osób jedzących mało warzyw. Więcej o kiełkach… […]
[…] wątroby) i nasion (babka jajowata, dynia, słonecznik, sezam, siemię lniane). Zalecane są także kiełki, ponieważ podczas procesu kiełkowania roślin rosną właściwości oczyszczające wątrobę. […]