Profesjonalny tatuażysta po skończonej pracy zawsze powinien wyjaśnić sposoby pielęgnacji tatuażu, szczególnie laikowi ze swoim pierwszym malowidłem.

Zachowanie optymalnej sterylności i zasad aseptyki (m.in. jednorazowa igła i gumowe rękawiczki) w czasie wykonywania tatuażu nie zapewnia pełnego bezpieczeństwa, jeśli później nie przestrzega się określonych poniżej zasad higieny i pielęgnacji.

Z tego powodu świadome salony Tatoo wręczają swoim klientom krótkie opisy właściwej pielęgnacji tatuażu, która w znacznym stopniu determinuje wynik końcowy procesu tatuowania. Jeśli zabrakło Ci szczęścia i szukasz odpowiedzi na pytanie jak dbać o tatuaż? to czytaj dalej…

Świeży tatuaż w kontekście uszkodzeń skóry jest raną otwartą i tak powinien być traktowany do momentu pełnego zagojenia. Tym samym zakazany jest długotrwały kontakt z wodą, opalanie czy wcześniejsze ściągnięcie opatrunku. Nieprzestrzeganie zaleceń może wiązać się z wystąpieniem infekcji, zakażenia krwi i utratą walorów estetycznych finalnego dzieła.

Trzeba pamiętać, że tatuaż to najczęściej ozdoba na całe życie, a jej dobry wygląd zależy od maksymalnie 2-3 pierwszych tygodni procesu gojenia, którego nie wolno zaburzać.

Bezpośrednio po wykonaniu wzoru tatuowany obszar będzie lekko zaczerwieniony, co jest normalnym stanem wywołanym podrażnieniem. W zależności od wrażliwości skóry zaczerwienienie schodzi od 30 minut do 2 dni.

Bardzo intensywne barwy tatuażu tuż po zabiegu z czasem lekko zbledną, gdyż tusz przemieści się z zewnętrznej warstwy skóry w głąb naskórka. W okresie gojenia można zaobserwować drobne zmiany na tatuażu, nawet jeśli wszystkie zalecenia pielęgnacyjne zostały zachowane, jednak wkrótce znikną i nie ma powodu do niepokoju. To samo dotyczy łuszczenia, które jest naturalnym zjawiskiem usuwania martwych komórek skóry jak podczas poparzenia słonecznego.

Ważne! Każda osoba charakteryzuje się indywidualnymi właściwościami skóry, dlatego należy wiedzieć, że tkanka skórna po wykonaniu tatuażu może różnie reagować u różnych osób, co dotyczy także różnej skuteczności stosowanych maści.

Jak przygotować się do tatuowania? Przed zrobieniem tatuażu warto …

• przeprowadzić tydzień nawilżania obszaru skóry przeznaczonego na nowy wzór (balsam, mleczko lub inne środki nawilżające)
• jeśli to możliwe dokładnie ogolić miejsce na tatuaż najlepiej rano lub na 2 godziny przed terminem
• być wypoczętym – 24 godziny przed zabiegiem powinny być możliwie jak najmniej stresujące, innymi słowy, w tym czasie wskazana jest relaksacja, która minimalizuje ból podczas tatuowania
• zjeść obfity posiłek na godzinę przed zabiegiem – sytość zapobiega ewentualnym omdleniom
• nie opalać skóry przed ustalonym terminem tatuowania (na słońcu lub w solarium)

Na zabieg najkorzystniej przyjść w luźnej odzieży, aby po wykonaniu tatuażu nie obcierać podrażnionej skóry.

Jak dbać o nowy, świeży tatuaż? Jak właściwie pielęgnować tatuaż później?

Używki vs. tatuaż

Zero używek, w tym alkoholu minimum 24 godziny przed i minimum 72 godziny po zabiegu. Najkorzystniejsza jest absencja aż do pełnego wygojenia rany. Taka strategia przyspieszy gojenie tatuażu. Alkohol podnosi ciśnienie krwi i ją rozrzedza, co utrudnia jej krzepnięcie i tym samym gojenie ran – może powstać obfite krwawienie, rozlanie barwnika lub jego odrzucenie. Owy efekt dotyczy większości używek i środków odurzających.

Opatrunek i mycie tatuażu

Pierwszego opatrunku założonego przez tatuażystę nie należy zdejmować przez 2-24 godziny. Szeroki zakres czasowy wynika z nieścisłych informacji podawanych przez różne źródła, jednak najczęściej powtarza się okres 3-4 godzin.

Taki pierwszy opatrunek może być w postaci bandażu, jałowej gazy/papieru lub folii spożywczej (najczęściej stosowana) i ma za zadanie odcięcie dostępu bakterii z zewnątrz, dla których otwarta rana jest dobrą pożywką oraz środowiskiem do rozwoju infekcji. Dodatkowo brak dostępu powietrza zapobiega wysychaniu osocza i ogranicza powstawanie strupków.

Po tym czasie ryzyko infekcji maleje i ranę trzeba odkryć, gdyż powietrze jest kluczowym elementem sprawnego gojenia świeżego tatuażu. Jeśli opatrunek przykleił się do rany trzeba zwilżyć go wodą, dzięki czemu po chwili będzie możliwe ściągnięcie. Opatrunek należy zdjąć umytymi dłońmi i ostrożnie obmyć tatuaż letnią wodą z dodatkiem mydła szarego, żelu do higieny intymnej, żelu/mydła antybakteryjnego (np. Protex) lub innego środka myjącego bez zawartości barwników chemicznych, konserwantów i perfum, dlatego zwykłe mydła/żele kosmetyczne są niewskazane. Nie wolno stosować żadnych szmatek, gąbek czy innych myjek.

Nadmierne mycie i czyszczenie świeżego tatuażu może go rozmyć lub mogą pojawić się na nim nieestetyczne plamy. Tatuaż można osuszyć poprzez łagodne poklepywanie (nie tarcie!) papierem toaletowym, papierowym ręcznikiem kuchennym, czystym ręcznikiem bawełnianym albo jałowym gazikiem – kolory mają być matowe. Ważne jest dokładne usunięcie osocza, co przyspieszy gojenie. Jeśli tatuaż znajduje się w niewidocznym miejscu np. na łopatce, najwygodniej poprosić kogoś o pomoc.

Po około 10 minutach (do 1 godziny) oddechu rany (najkorzystniej na świeżym powietrzu) należy nałożyć cienką warstwę nawilżacza (więcej na ten temat niżej), a następnie opatrunek – zaleca się, aby folię nosić przez 3 pierwsze dni po zabiegu dzień i noc ze zmianą co 3-4 godziny (wówczas tworzy się strupek, którego nie wolno uszkodzić). Jednakże niektórzy eksperci odradzają ponowne zakładanie opatrunku – warto o to zapytać swojego tatuażystę.

Po usunięciu opatrunku bardzo ważne jest chronienie tatuażu przed słońcem i brudem do momentu zagojenia. Dlatego należy unikać zbędnego dotykania, drapania (szczególnie przez inne osoby i zwierzęta) oraz zawsze pamiętać o umyciu dłoni przed pielęgnacją dziary. Aby ochronić tatuaż przed mimowolnym drażnieniem można nowy opatrunek zakładać na noc lub przed włożeniem szorstkiej odzieży utrzymującej bezpośredni kontakt z dziarą.

Po pierwszych 3 dniach tatuaż należy tylko obmywać i nakładać nawilżacz (bez opatrunku) aż do zejścia całego naskórka. W tym czasie trzeba zapewnić ranie jak najdłuższy dostęp powietrza, dlatego w miarę możliwości nie należy jej przykrywać nawet odzieżą np. w domu można chodzić bez koszulki, spodni czy skarpetek. Zapobiega to przepoceniu tatuażu, co objawia się pieczeniem i opuchlizną. Jeśli odkrycie rany jest niemożliwe ubrania powinny być luźniejsze, aby zapobiec jej drażnieniu. W przypadku wykonywania pracy fizycznej najkorzystniejszy jest kilkudniowy urlop na częściowe zagojenie tatuażu.

Oczywiście częstotliwość przemywania zależy od prowadzonego trybu życia – zalecane jest mycie 2-5 razy w ciągu dnia. Przez pierwszy dzień lub dwa tatuaż może wymagać częstszego przemywania, co wynika z normalnego zjawiska jakim jest wydzielanie się osocza.

Nie wolno pozostawiać dziary zawilgoconej i przemoczonej, gdyż utrudnia to gojenie i grozi jej poważnym uszkodzeniem – wyblakłe miejsca i niewyraźne kontury. Trzeba unikać zanurzania i dłuższego kontaktu z wodą, czyli kąpiel w wannie, basenie, morzu czy jeziorze jest bezwzględnie zakazana przez 2-4 tygodnie (zakaz dotyczy również sauny).

Miejsca publiczne dodatkowo grożą powstaniem infekcji, a chlor i sól zawarta w wodzie kranowej/morskiej wpływa niekorzystnie na gojenie ran. Biorąc wyłącznie prysznic należy dokładnie lecz bardzo delikatnie obmywać dziarę.

Czym smarować świeży tatuaż i jak długo?

Aby złagodzić swędzenie, przyspieszyć gojenie, zredukować nadmierne wysuszenie skóry i ograniczyć tworzenie się strupków należy położyć i łagodnie wklepać, wmasować w tatuaż małą porcję odpowiedniego środka nawilżającego, tak, aby cały wnikł w skórę pozostawiając lekkie nawilżenie bez tłustej powłoki. Przed nałożeniem nawilżacza trzeba bezwzględnie dokładnie umyć ręce.

Należy wiedzieć, że zbyt duża ilość maści może spowolnić tempo gojenia poprzez odcięcie dostępu powietrza i tym samym uszkodzić strukturę tatuażu. Jeśli tatuaż jest mocno natłuszczony i przesadnie świecący to objaw użycia nadmiernej porcji nawilżacza – wówczas nadmiar środka należy delikatnie zetrzeć.

Zalecane środki wspomagające gojenie ran to m.in. maść nagietkowa, Bepanthen i Alantan, ale w postaci maści, gdyż kremy zawierają mniej składników aktywnych. Dostępne są również specjalne maści branżowe np. Tattoo Goo czy EasyTattoo. Sprawdzi się także Traumeel lub Diabetegen.

Składniki wymienionych maści odpowiednio natłuszczają i uodparniają skórę na wysuszanie oraz przyspieszają proliferacje (namnażanie) komórek nabłonkowych, co pozwala na szybszą regenerację naskórka i tym samym zagojenie rany w krótszym czasie.

Nawilżacz należy nakładać regularnie w ciągu dnia po myciu tatuażu (2-5 razy dziennie, tak często, aby był cały czas nawilżony) dopóki rana nie zacznie się złuszczać, czyli przez 3 do 10 dni, co zależy od indywidualnych predyspozycji, stanu zdrowia i miejsca tatuowania. Po całkowitym wejściu w fazę złuszczania można zmniejszyć częstość stosowania nawilżacza do 1-2 razy dziennie i nie zakłócać procesu do samego końca np. drapaniem strupków, które mogą odchodzić razem z tuszem. Smarowanie maścią powinno trwać minimum 2 tygodnie.

Niewskazana jest wazelina, ponieważ jest zbyt ciężka na świeżą ranę. Natomiast jakiekolwiek kremy i balsamy do ciała (najlepiej bez zawartości alkoholu), nawet te bez sztucznych barwników i konserwantów, można używać dopiero po 3-4 tygodniach od wykonania dziary (po całkowity zagojeniu rany). Po tym czasie szczególnie dobrze sprawdza się olejek migdałowy.

Pojawienie się pęcherzy to znak do zaprzestania stosowania nawilżacza i pozostawienie skóry do rozpoczęcia złuszczania. Pęcherze są wywołane zawilgoceniem rany najczęściej spowodowanym nadmierną ilością maści i mogą prowadzić do powstania strupów, które odchodząc mogą usunąć barwnik znajdujący się pod nimi.

W takiej sytuacji bardzo ważna jest ochrona strupów przed wodą – należy pozostawić je do całkowitego wyschnięcia i samoistnego odpadnięcia. Końcowy wygląd tatuażu pozostanie niezmieniony jeśli nie było głębokich pęknięć naskórka.

Z drugiej strony drobne strupki to naturalny proces gojenia. Aby je zmiękczyć i złagodzić można stosować 2-3 razy dziennie przez około 5 minut ciepłe, wilgotne okłady. W tym celu niewskazane jest użycie maści, kremów czy balsamów.

Tatuaż vs. słońce i solarium

Jakiekolwiek opalanie tatuażu jest zakazane przez minimum 2 tygodnie – najlepiej przez miesiąc – od zabiegu. Dopiero po pełnym zagojeniu się rany i przed wystawieniem jej na działanie promieni ultrafioletowych trzeba używać kosmetyków z filtrem UV (50 SPF lub wyżej) lub po prostu zakrywać dziarę. Warto przygotować sobie szablon w kształcie wzoru!

Tatuaż jako skóra ciemniejsza od obszarów nietatuowanych chłonie więcej promieniowania, co zwiększa jego wrażliwość na słońce i tym samym blaknie podobnie jak ciemna odzież wystawiona na słońce. Dodatkowo promienie podgrzewają tkankę skórną i rośnie cyrkulacja krwi, co wpływa na zwiększone przemieszczanie się cząsteczek tuszu.

Poprawna pielęgnacja tatuażu – jak ją rozpoznać?

Bardzo cienka warstwa naskórka wytworzona na tatuażu, która złuszcza się jak po opalaniu to objaw właściwej pielęgnacji. Pojawienie się większych strupków to znak niewystarczającej dbałości o dziarę.

Pełne zagojenie tatuażu trwa 4-5 tygodni (maksymalnie do 8 tygodni) – objawia się jednolitą i matową powierzchnią wytatuowanej skóry. Po tym czasie zalecana jest wizyta kontrolna u tatuażysty. Czas gojenia jest zależny od indywidualnego stanu zdrowia i miejsca tatuowania np. stale napinana i rozluźniana skóra na łokciu może goić się dłużej.

Komplikacje i problemy

Jeśli tatuaż nie goi się, skóra jest obrzęknięta i czerwona, należy jak najszybciej przemyć go letnią wodą z żelem/mydłem antybakteryjnym. Nałożyć cienką warstwę maści antybakteryjnej stosowanej w leczeniu stanów zapalnych skóry np. wspomniany Bepanthen.

Gdy skóra nie reaguje, podrażnienie się powiększa, pojawiają się wycieki ropne, a nawet gorączka, konieczny jest natychmiastowy kontakt z lekarzem lub dermatologiem i zastosowanie maści z antybiotykiem np. Tribiotic.

Wskazówki końcowe

• Lato to najgorszy czas na zrobienie nowego tatuażu (zakaz kąpieli i opalania). Wyjątkiem może być tatuaż np. na stopie – wówczas lato jest najlepszym momentem, gdyż nie trzeba nosić skarpet i pełnych butów.
• Dla osób uczących się najlepszym okresem na zrobienie tatuażu jest przerwa zimowa.
• Przez pierwsze 2 tygodnie warto unikać sportu, szczególnie kontaktowego (np. piłka nożna, ręczna, boks) i dużego wysiłku fizycznego.