Afty (nadżerki jamy ustnej) to drobne, otwarte owrzodzenia jamy ustnej występujące pojedynczo lub mnogo m.in. na języku, gardle i wargach. Ostatnia aktualizacja artykułu 02.01.2017

Wytworzony stan zapalny wiąże się z dokuczliwym bólem, szczególnie podczas mówienia lub jedzenia. Afty o charakterze nawracającym to nawracające aftowe zapalenie jamy ustnej.

Afty występujące częściej niż raz w roku są sygnałem do dodatkowego badania diagnostycznego celem wykluczenia innych chorób towarzyszących!

Natomiast pleśniawki (grzybica jamy ustnej) to kremowobiałe naloty wywoływane drożdżakami Candida. Miejscowe leczenie aftów i pleśniawek sprowadza się głównie do działania antyseptycznego (przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze) na zmiany chorobowe.

Przyczyny aftów

• uwarunkowania genetyczne
• zły sposób odżywiania
• zbyt energiczne mycie zębów
• stres emocjonalny
• nadgryzanie warg
• spożywanie pokarmów gorących, kwaśnych lub ostrych, które powodują oparzenia i podrażnienia błony śluzowej jamy ustnej

Natomiast bezpośrednią przyczyną pleśniawek jest patologiczny przerost grzyba Candida (naturalny składnik flory bakteryjnej układu pokarmowego), który inicjuje infekcję grzybiczą.

Afty najczęściej goją się w ciągu 2-3 dni i nie wywołują większego bólu, ale czasami powodują poważniejsze zmiany, na których wyleczenie potrzeba 10-15 dni. Z upływem lat afty zdarzają się coraz rzadziej.

Afty stanowią niełatwy problem terapeutyczny – trudno je leczyć miejscowo, a w jamie ustnej znajduje się najwięcej bakterii. Stosowane leczenie musi być dwukierunkowe, czyli niszczyć bakterie infekujące owrzodzenie i chronić ubytki śluzówki. Ważne jest także wsparcie funkcji układu odpornościowego.

Sposoby leczenia aftów i pleśniawek. Leczenie miejscowe i zalecenia dietetyczne

Leczenie miejscowe. Płukanki, środki ochronne i przeciwbólowe

Specyfiki na bazie gliceryny i wody utlenionej. Woda utleniona uwalnia tlen i niszczy bakterie. Wytwarzane przez nią pęcherzyki wnikają w każdy zakamarek, a gliceryna tworzy warstwę ochronną nad ubytkami śluzówki.

Płukanie ust roztworem wody utlenionej. Łyżeczka stołowa na szklankę wody. Zapewnia to dezynfekcję owrzodzenia i przyspiesza gojenie.

Płukanie mleczkiem magnezowym, które wykazuje działanie bakteriobójcze oraz wytwarza powłokę ochronną nad pleśniawką.

Płukanie ust naparem z korzenia gorzknika kanadyjskiego (Hydrastis canadensis) i smarowanie pastą z gorzknika chorych miejsc. To ziele ma działanie antyseptyczne, ściągające i przeciwdrożdżakowe dzięki zawartości berberyny. Czosnek także zawiera ten składnik. Pomocna jest również pasta z czarnuszką.

Płukanie ust naparem szałwii.

Roztwór chlorku potasu. Łyżeczka na szklankę wody. Tą mieszaniną płucze się usta i nie wolno go połykać. Taki roztwór ma łagodne działanie antyseptyczne. Chlorek potasu można znaleźć w popularnych preparatach do płukania jamy ustnej.

Preparaty zawierające benzokainę, mentol, kamforę lub olejek eukaliptusowy, lawendowy i drzewa herbacianego również są skuteczne, ale wymagają wielokrotnego stosowania, ponieważ nie przywierają do błony śluzowej.

Maści wytwarzające ochronny opatrunek nad owrzodzeniem. Jednym końcem wacika osusza się rankę, natomiast drugim nakłada maść. Są szczególnie skuteczne przy świeżych aftach.

Roztwór witaminy E należy wcierać w afta kilka razy dziennie, tak aby owrzodzenie było stale natłuszczone.

Tanina z czarnej herbaty to substancja ściągająca o działaniu przeciwbólowym. Należy przyłożyć na pleśniawkę torebkę wilgotnej herbaty.

Ałun jest środkiem antyseptycznym i łagodzącym ból, dlatego może zatrzymać rozwój infekcji, ale nie wspomaga leczenia już rozwiniętych aftów.

“Miód z ucha” wtarty w rankę, działa antyseptycznie i chroni owrzodzenie. Śmieszny, ale skuteczny, domowy sposób.

Leczenie homeopatyczne przy pomocy trójtlenku arszeniku (Arsenicum album) lub hiszpańskiej muchy (Cantharis vesicatoria).

Ostrożne mycie zębów nie wywoła kolejnych podrażnień. Zalecane są łagodne pasty do zębów.

Zmiana szczoteczki do zębów po wyleczeniu aftów uniemożliwi wtórną infekcje w przyszłości.

Dieta na afty i pleśniawki

Jadłospis wspierający leczenie zapaleń jamy ustnej można określić kilkoma przymiotnikami – przeciwzapalny, antyseptyczny, ochronny (niepodrażniający owrzodzeń) i proodpornościowy.

Jogurty z żywymi szczepami bakterii Lactobacillus acidophilus to podstawa profilaktyki i leczenia aftów. Należy jeść min. 4 łyżki stołowe jogurtu dziennie. Stanowi to ochronę przed wtórnym zakażeniem pleśniawek, gdyż wspomniane bakterie jogurtowe zwalczają chorobotwórcze drobnoustroje.

Olej kokosowy to 50%-owe źródło silnie antybakteryjnego kwasu laurynowego. Wystarczy np. masło i olej do smażenia zamienić na olej kokosowy, przynajmniej na czas trwania infekcji.

Witamina C (500mg) i flawonoidy należy zażywać przez 3 kolejne dni przy pierwszych oznakach afta. Dobrym rozwiązaniem jest zwiększenie spożycia świeżych warzyw i owoców (z wyjątkiem ostrych, kwaśnych) oraz suplementacja diety. Dzika róża i wiśnia acerola na pewno pomogą.

Taksyfolina (dihydrokwercetyna, DHQ) to flawonoid i antyoksydant o silnym działaniu synergicznym dla witamin A, C i E. Dzięki właściwościom przeciwzapalnym i antybiotycznym wybitnie poprawia odpowiedź odpornościową organizmu. Uczestniczy w powstawaniu i funkcjonowaniu limfocytów m.in. T grasicozależnych. Skutecznie zapobiega zapaleniu i ogranicza już rozwiniętą infekcję. Spowalnia lub zatrzymuje wzrost drobnoustrojów. Niweluje ból i obrzęk. » Recenzja testera najmocniejszego ekstraktu taksyfoliny »

Ekstrakt z pestek grejpfruta także wykazuje właściwości antyseptyczne, przeciwgrzybicze.

Unikanie podrażnień z pokarmów tj. kawa, ostre przyprawy, owoce cytrusowe, orzechy z dużą zawartością aminokwasu argininy (np. orzechy włoskie), czekolada i truskawki. Wskazane jest także ograniczenie cukru (węglowodany proste) w jadłospisie.

Afty. Pleśniawki. Porada lekarska

Jest konieczna przy nawracającej i przewlekłej pleśniawce trwającej ponad 2 tygodnie. Owrzodzenie jamy ustnej może być objawem takich chorób jak zapalenie jelit, nowotwór jamy ustnej, białaczka i rzadko chorób autoimmunologicznych.

Tematy pokrewne
Ból gardła »
Czyrak »
Grzybica stóp »
Grzybica pochwy »
Kurzajki »
Nieświeży oddech »
Opryszczka na ustach »
Opryszczka narządów płciowych »
Pęcherze »
Półpasiec »
Trądzik »
Zapalenie dziąseł »