Zaburzenia mikroflory jelitowej są częstą przyczyną biegunek. Skład mikroflory może ulec zmianom np. pod wpływem terapii antybiotykowej, infekcji rotawirusami albo chemioterapii¹. Zwłaszcza dzieci są narażone na wystąpienie biegunek, które bardzo osłabiają ich organizm i mogą doprowadzić do odwodnienia. Czy w takiej sytuacji mogą pomóc probiotyki? Na czym polega ich działanie?

Probiotyk – skuteczna broń w walce z biegunką

W dużym skrócie, probiotyki to dobroczynne szczepy bakterii lub drożdżaków, które pomagają zachować równowagę mikroflory jelitowej. Tymczasem zrównoważona mikroflora działa niczym tarcza, która odpiera atak chorobotwórczych drobnoustrojów. W niektórych sytuacjach bytujące w naszym organizmie dobre bakterie są jednak niszczone. Najlepszym przykładem jest antybiotykoterapia, która niestety czasami kończy się biegunką². Tymczasem istnieje prosty sposób, aby ograniczyć jej ryzyko – możesz wykorzystać osłonowe działanie probiotyków.

Zasadnicze pytanie brzmi jednak: jakich? Czy wystarczą szczepy probiotyczne występujące w pożywieniu, np. kiszonkach czy fermentowanych produktach mlecznych? Czy może lepiej jest sięgnąć po suplement? Wreszcie – jaki preparat będzie najskuteczniejszy?

Biegunka – znajdź przyczynę, dobierz probiotyk

Kiedy w grę wchodzi np. antybiotykoterapia lub choroba jelit, wówczas spożywcze produkty probiotyczne to niestety za mało i lepiej jest wesprzeć się dobrym suplementem. Jeżeli więc lekarz przepisze Ci antybiotyk, równolegle wspomagaj się probiotykiem (tzw. osłonką) i kontynuuj jego przyjmowanie jeszcze przynajmniej kilka dni po zakończeniu antybiotykoterapii².

Właściwości probiotyczne posiadają przede wszystkim liczne szczepy bakterii Lactobacillus (np. Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus acidophilus czy Lactobacillus reuteri) i Bifidobacterium (np. Bifidobacterium bifidum), a także szczepy drożdży Saccharomyces boulardi, które okazały się skuteczne w walce z biegunkami wywołanymi przez zakażenie bakterią Clostridium difficile¹

U osób, które ze względu na chorobę muszą przyjmować probiotyki, o konkretnym rodzaju powinien zadecydować lekarz po ustaleniu przyczyny problemów jelitowych. W przypadku niektórych schorzeń probiotyki pełnią jedynie rolę pomocniczą podczas leczenia, jednak w innych mają bardzo istotne znaczenie terapeutyczne. W badaniach naukowych udokumentowano, że probiotyki m.in. zapobiegają biegunkom pochodzenia bakteryjnego i wirusowego, są zdolne do łagodzenia stanów zapalnych jelit, a u dzieci zmniejszają zaś ryzyko wystąpienia biegunki rotawirusowej^3,4.

Probiotyki przy biegunce podróżnych – czy szczepy probiotyczne mogą uchronić przed klątwą faraona?

Być może przed wyjazdem do jednego z krajów rozwijających się, w którym panują inne standardy higieniczne, zdarzyło Ci się usłyszeć radę, aby wziąć probiotyk na jelita. Niektóre doniesienia naukowe sugerują, że przyjmowane przed i podczas podróży probiotyki są w stanie zredukować ryzyko biegunki, która może zepsuć egzotyczny wyjazd. Według innych natomiast przyjmowanie preparatów nie ma większego znaczenia. Jednak w tym przypadku również istotny jest szczep – największą skuteczność w tym zakresie przypisuje się szczepom Saccharomyces boulardii, Lactobacillus acidophilus i Bifidobacterium bifidum, dlatego jeśli szukasz preparatu, który mógłby Ci pomóc uniknąć przykrych dolegliwości podczas wojaży, sprawdź, czy zawiera w składzie właśnie te probiotyki².

Prebiotyki – one też są ważne!

Prebiotyki mają za zadanie stymulować  w jelicie rozwój szczepów bakteryjnych, które korzystnie wpływają na zdrowie. Dlatego nowoczesne preparaty zawierają w składzie zarówno probiotyki, jak i prebiotyki. Mogą być nimi krótkołańcuchowe fruktooligosacharydy, oligosacharydy sojowe czy galaktooligosacharydy⁴. Preparaty łączące w sobie probiotyki i prebiotyki nazywamy synbiotykami, a przykładem jest Proviterol Duo, zawierający szczep Lactobacillus acidoohilus LA 14.

Radzenie sobie z biegunką nie zawsze jest proste. Wiele zależy bowiem od jej przyczyny. Dzięki odpowiedniemu doborowi probiotyków uporanie z przykrymi dolegliwościami może być jednak dużo łatwiejsze – warto ten fakt wykorzystać.

Źródła
1. Krajewska J. Postępowanie w biegunkach. Lek w Polsce 2015, 25(1): 6-12
2. Using Probiotics for Diarrhea. https://www.webmd.com/digestive-disorders/probiotics-diarrhea#1 
Data dostępu: 20.05.2018
3. Mokrowiecka A. Dobór probiotyku w leczeniu biegunki. https://gastrologia.mp.pl/lista/103337,dobor-probiotyku-w-leczeniu-biegunki 
Data dostępu: 20.05.2018
4. Kapka-Skrzypczak L. Probiotyki i prebiotyki jako aktywny składnik żywności funkcjonalnej. Pediatric Endocrinology, Diabetes and Metabolism 2012, 18, 2, 79-83