Dna moczanowa znana również jako skaza moczanowa lub artretyzm to forma zapalenia stawów o gwałtownym przebiegu. Jest klasyfikowana zgodnie z lokalizacją chorego stawu:

• podagra, czyli zapalenie stawu śródstopno-paliczkowego dużego palca stopy (najczęstsza)
• chiragra, czyli zapalenie stawów ręki
• gonagra, czyli zapalenie stawu kolanowego
• omagra, czyli zapalenie stawu barkowego
• rachidagra, czyli zapalenie stawu kręgosłupa.

Objawy dny moczanowej

Dna moczanowa charakteryzuje się silnym, nagłym i pulsującym bólem, który często pojawia się w nocy lub rano razem z obrzękiem zajętego stawu i bolesnością przy ucisku lub poruszaniu, co uniemożliwia ruch (upośledzenie czynności). Skóra wokół stawu staje się zaczerwieniona, napięta, błyszcząca i gorąca (rumień). Szybko dochodzi do złuszczania się naskórka.

Nieleczony atak dny może trwać od kilku dni do kilku tygodni, po czym wygasa samoistnie, natomiast leczony napad choroby zwykle trwa kilka dni. Najczęstsze umiejscowienie bólu:

• duży palec stopy (paluch) i/lub grzbiet stopy
• kolano i/lub kostki
• nadgarstki i/lub łokcie

Artretyzm zwykle rozpoczyna się w jednym stawie, a później zajmuje kolejne. Kryształy moczanu tworzą się także w tkankach miękkich uszu i wokół ścięgien, ujawniając się jako białe punkty zwane guzkami dnawymi.

Dna moczanowa. Artretyzm. Przyczyny

Dna moczanowa występuje przy podwyższonym stężeniu kwasu moczowego we krwi (hiperurykemia), który następnie przechodzi w sól (moczan sodowy) odkładającą się w stawach i w innych częściach ciała w postaci kryształków, co wywołuje stan zapalny – kryształki moczanu sodowego są twarde i ostre jak małe nożyczki.

Hiperurykemia wiąże się z ograniczoną rozpuszczalnością kwasu moczowego we krwi. Przyczyną nadmiaru kwasu moczowego może być jego upośledzone wydalanie lub nadprodukcja – zaburzenia przemiany materii.

Przyczyny wyzwalające atak dny i nasilające wytrącanie kryształów:

• spożywanie alkoholu
• dieta bogata w pokarmy z wysoką zawartością puryn
• nadwaga i otyłość
• duży wysiłek fizyczny
• uraz lub zabieg operacyjny
• zakażenie
• przyjęcie leków moczopędnych, obniżających ciśnienie tętnicze
• zmniejszenie temperatury ciała
• nasilenie wilgotności powietrza
• zmniejszenie stężenia proteoglikanów (kwas hialuronowy i siarczan chondroityny) w płynie stawowym

Górne granice prawidłowego stężenia kwasu moczowego we krwi

• 5,2 mg/dl u mężczyzn
• 4,0 mg/dl u kobiet przed menopauzą
• 4,7 mg/dl u kobiet po menopauzie

Kwas moczowy jest końcowym produktem przemiany puryn, które organizm człowieka otrzymuje z 2 źródeł:

• pożywienie, czyli puryny egzogenne
• wynik rozpadu komórek własnych organizmu, czyli puryny endogenne

Wydalanie kwasu moczowego z organizmu odbywa się przez nerki (75%) i przez przewód pokarmowym razem ze stolcem (25%).

Hiperurykemia sprzyja powstawaniu zmian zapalnych w nerkach. W okresie między napadami dny często dochodzi do powstawania kamieni w drogach moczowych i napadów kolki nerkowej. Kamienie moczanowe nie są widoczne w obrazie radiologicznym i sprzyjają zakażeniom dróg moczowych.

Grupy ryzyka

Artretyzm jest typową przypadłością otyłych mężczyzn w średnim wieku, często obciążonych tą chorobą genetycznie – 95% chorych to panowie. Skaza moczanowa jest rzadko spotykana u osób poniżej 35. roku życia, ale ryzyko jej wystąpienia wzrasta z wiekiem. Dna ma charakter nawracającej choroby dziedzicznej. Predyspozycja genetyczna dotyczy w 99% upośledzonego wydzielania kwasu moczowego do cewek nerkowych.

Inną odmianą tej choroby jest dna moczanowa rzekoma, którą charakteryzuje tworzenie się kryształów soli wapnia, najczęściej w stawie skokowym i/lub kolanowym.

Dna moczanowa. Leczenie i łagodzenie objawów oraz profilaktyka

Odpoczynek. W czasie ostrego napadu bólu należy unieruchomić chory staw i ułożyć go wysoko. Według anatomopatologów, w fazie ostrego bólu, większość pacjentów nie potrafi znieść nawet najlżejszego ucisku.

Kontrola ciśnienia. Skazie moczanowej towarzyszy nadciśnienie co tworzy błędne koło – leki obniżające ciśnienie np. środki moczopędne zwiększają poziom kwasu moczowego w organizmie. Dlatego lepsze jest zastosowanie naturalnych metod redukcji ciśnienia: ograniczenie podaży jodu, odpowiednia dieta i ćwiczenia fizyczne. Nie wolno samodzielnie przerywać przyjmowania leków wcześniej przepisanych przez lekarza. Niezbędnym urządzeniem w domu jest ciśnieniomierz.

Urazy stwarzają ryzyko – trudno się goją i mogą ulec zakażeniu. Należy wyjątkowo uważać na przypadkowe obrażenia i zawsze pamiętać o wygodnym obuwiu. Warto mieć pod ręką apteczkę pierwszej pomocy.

Artretyzm. Dna. Miejscowe leczenie zewnętrzne

Lodowe okłady działają kojąco i znieczulająco. Ich stosowanie jest możliwe wówczas, gdy ból po dotknięciu zajętego stawu nie jest zbyt silny. Okład z kruszonego lodu pozostawia się na chorym stawie na 10 minut, można go przykryć gąbką lub ręcznikiem i w razie potrzeby powtórzyć zabieg.

Okłady z płótna posmarowanego miodem.

Okłady ze świeżo utartego chrzanu lub liści kapusty.

Hydroterapia. Funkcje nerek można wspomóc gorącymi prysznicami. Poza tym zalecana jest gorąca kąpiel w pociętym selerze lub igliwiu sosny, jodły czy świerku albo z dodatkiem poniższych olejków eterycznych.

• Olejek Rozmarynowy
• Olejek Cytrynowy
• Olejek Goździkowy z pąków
• Olejek Hyzopowy
• Olejek Rumianku Rzymskiego
• Olejek Limetkowy
• Olejek Majerankowy
• Olejek Eukaliptusowy

Efekt terapeutyczny takie kąpieli można jeszcze bardziej wzmocnić wykorzystując domowe generatory prozdrowotnych mikro- i nanobąbelków, które pękając wykonują m.in. wyjątkowy mikromasaż całego ciała, pobudzając krążenie w obrębie nerek.

Japońscy specjaliści z dziedziny nanotechnologii wody zaprojektowali i opatentowali specjalne głowice prysznicowe oraz systemy kąpieli wannowej generujące lecznicze mikropęcherzyki. Więcej w artykule » Domowe SPA, hydromasaż i naturalna higiena bez chemii. Przełom kosmetyczny »

Dieta przy dnie moczanowej. Co jeść i pić na artretyzm?

Wykluczenie produktów bogatych w puryny i w aminokwasy metabolizowane do puryn, gdyż prowadzą one do wzrostu stężenia kwasu moczowego we krwi.

Należy unikać następujących wyrobów: wysokobiałkowe produkty zwierzęce, podroby, dziczyzna, móżdżek, wątróbka, trzustka zwierzęca, mielone mięso, mięczaki i skorupiaki, śledzie, sardynki, serdelki, kawior, rosół, cynaderki, mięsne sosy i wywary, szparagi, kalafior, soczewica, owsianka, grzyby, szpinak, drożdże, rośliny strączkowe (np. fasola, zielony groszek), kakao oraz wyroby pełnoziarniste.

Alkohol STOP. Osoby po przebyciu dny nie powinny pić alkoholu, gdyż zwiększa on wytwarzanie kwasu moczowego i hamuje jego wydalanie, co może wywołać atak choroby – alkohol powoduje kwasicę mleczanową.

Szczególnie szkodliwe jest piwo, ponieważ zawiera najwięcej puryn. Jeśli nie można sobie odmówić kieliszka to, aby minimalizować jego szkodliwe działanie, należy pić powoli i neutralizować szkodliwość łatwo przyswajalnymi węglowodanami tj. owoce, krakersy czy sery.

Dużo wody sprzyja wypłukiwaniu z organizmu kwasu moczowego. Międzynarodowe grono lekarskie silnie rekomenduje wypijanie 1,5 do 2 litrów wody mineralnej dziennie (6-8 szklanek). Duża ilość płynów również przeciwdziała powstawaniu kamieni nerkowych (kamica), do czego chorzy na dnę wykazują skłonność.

Ocet jabłkowy, nieoczyszczony, mętny, z eko jabłek jako ogólnoustrojowy regulator metabolizmu korzystnie wpływa na zapalne choroby stawów m.in. dzięki właściwościom nasilającym oczyszczanie organizmu. Najlepszy ocet jabłkowy? Przepis, właściwości, skład i zagrożenia »

Przyjmować po 4-5 łyżeczek nie rozcieńczonego octu jabłkowego 2x dziennie, w trakcie posiłków. Po minimum 21 dniach kuracji nastąpi znaczna poprawa pracy stawów: zmniejszą się bóle, stawy staną się bardziej elastyczne.

Kawa. Regularne i długoterminowe picie kawy może zmniejszać ryzyko ataków dny, gdyż ten trunek jest moczopędny, dzięki czemu wspomaga usuwanie kwasu moczowego z organizmu razem z moczem.

Seler. Regularne spożywanie selera skutecznie obniża stężenie kwasu moczowego.

Herbaty ziołowe, nie zawierają kofeiny i są niskokaloryczne, dlatego można je często pić. Specjaliści ds. żywienia szczególnie zalecają krwawnika pospolitego, dziką różę, skrzyp i miętę. Zioła zaparza się pojedynczo lub razem jako mieszankę i pije kilka razy dziennie.

Cystone to mieszanka ekstraktów z 9 egzotycznych roślin stosowana w leczeniu schorzeń układu moczowego. Wykazuje ona działanie moczopędne i żółciopędne – przyspiesza procesy wydzielania moczu i żółci, dzięki czemu efektywnie wspomaga usuwanie nadmiaru kwasu moczowego. Dodatkowo przeciwdziała tworzeniu się i rozpuszcza już istniejące kamienie w układzie moczowym.

Ostrożne odchudzanie. Trzeba pozbyć się nadwagi, aby odciążyć stawy, jednak rozważnie, ponieważ tzw. diety cud bardzo często zaostrzają ataki dny. Większość z nich prowadzi do rozpadu komórek, z których uwalniany jest kwas moczowy. Odchudzanie »

Ostrożna suplementacja witaminowa to również istotna kwestia – niacyna i witamina A mogą nasilać dnę. Przed rozpoczęciem dodatkowej kuracji witaminowej niezbędna jest rada lekarska.

Ibuprofen. Ból stawu jest wywołany nasilonym procesem zapalnym, dlatego zaleca się zażycie niesteroidowego leku przeciwzapalnego łączącego właściwości przeciwzapalne i przeciwbólowe. Reumatolodzy zalecają ibuprofen, jeśli jednak wskazana dawka na ulotce nie przynosi ukojenia, należy zasięgnąć opinii lekarskiej.

Aspiryna i paracetamol NIE. Chorzy na skazę moczanową nie powinni stosować aspiryny ani paracetamolu. Według ekspertów, nie wszystkie środki przeciwbólowe działają tak samo: aspiryna może nasilać objawy dny poprzez zatrzymywanie wydalania kwasu moczowego z organizmu, natomiast paracetamol wykazuje za słabe działanie przeciwzapalne.

Dna moczanowa. Leczenie synergiczne. Zewnętrznie maści, wewnętrznie suplementy diety

Hakorośl rozesłana (Czarci pazur, Diabelski szpon, łac. Harpagophytum procumbens). Herbata z tej afrykańskiej rośliny zmniejsza poziom kwasu moczowego, wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe. Dostępne są także maści, proszek i wyciągi. Więcej o hakorośli »

Sól biszofitu to wyjątkowy produkt naturalny, który ukształtował się miliony lat temu na skutek ocieplenia klimatu – morze wyparowało pozostawiając po sobie bogate złoża mikroelementów. Biszofit wyróżnia wysoka przyswajalność na tle innych kompleksów mineralnych. Wykazuje on działanie przeciwzapalne, rozkurczające, regenerujące i miejscowo immunostymulujące. Jest szczególnie zalecany w jednoczesnym stosowaniu z hakoroślą, gdyż ich efekty terapeutyczne wzajemnie się uzupełniają. Więcej o biszoficie »

Rumalaya to seria wyrobów roślinnych firmy Himalaya stosowanych w leczeniu stawów. Rumalaya Gel i Rumalaya Forte to wieloskładnikowe preparaty naturalne o synergicznym działaniu, skutecznie łagodzące objawy m.in. dny moczanowej. Wyniki badań nad Rumalaya Forte i Rumalaya Gel

Suplementacja pomocnicza. Pozostałe leki naturalne i zioła na dnę moczanową…

• Colostrum – bioaktywny suplement immunologiczny regulujący funkcję całego organizmu
• Boswellia (Shallaki) – zioło ajurwedyjskie o działaniu przeciwzapalnym stosowane w leczeniu zapalenia stawów
• Lukrecja – wzmacnia kości i przeciwdziała artretyzmowi

Artretyzm. Dna moczanowa. Porada lekarska

Każda osoba podejrzewająca u siebie dnę, powinna umówić się na konsultacje lekarską. Lekarz po oznaczeniu poziomu kwasu moczowego we krwi i zbadaniu płynu stawowego pod kątem obecności kryształów moczanu, może przepisać leki zwiększające wydalanie lub hamujące produkcję kwasu moczowego.

Pomocne publikacje

	Kompleksowy poradnik o dnie moczanowej autorstwa lekarza medycyny rodzinnej. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu w leczeniu dny wśród swoich pacjentów dr. Konrad Kokurewicz stworzył swoisty niezbędnik napisany w przystępnym języku. Czytaj dalej »
	Publikacja stworzona przez profesjonalnych dietetyków zawierająca zalecenia dietetyczne, 5-posiłkowy jadłospis na 28 dni oraz spis łatwo dostępnych produktów umożliwiający komponowanie własnych, zdrowych posiłków. Czytaj dalej »
Powyższe publikacje wzajemnie się uzupełniają tworząc kompendium wiedzy o dnie moczanowej, co wynika z połączenia doświadczenia lekarza i dietetyka. Czasami można je nabyć w tańszym zestawie!

Tematy pokrewne
Ból karku »
Ból kolana »
Ból krzyża »
Ból stopy »
Osteoporoza »
Zapalenie kaletki stawowej »
Oczyszczanie organizmu »