Mniszek pospolity, lekarski, łac. Taraxacum officinale, ang. Dandelion z charakterystycznymi owocostanami w postaci tzw. dmuchawców – tylko w Polsce opisano około 200 gatunków mniszka lekarskiego. W języku potocznym błędnie mlecz – w polskiej nomenklaturze botanicznej ta nazwa określa podobny rodzaj roślin – łyczoga, łac. Sonchus L.

Nazwa naukowa Taraxacum posiada 2 przypuszczalne źródłosłowa: arabskie tharakchakon oznaczające roślinę o gorzkim smaku oraz greckie taraksis oznaczające zapalenie oczu, na które mniszek był stosowany.

Mniszka cechuje silne działanie moczopędne (nasila oddawanie moczu, mikcję), tym samym wspiera detoksykacje organizmu i jego odpowiedź odpornościową.

Wskazówki konsumenckie

Jakiego mniszka lekarskiego kupować? Kiedy zbierać mniszka? Jak spożywać, dawkować i przechowywać?

Samodzielny zbiór i suszenie to najkorzystniejsze rozwiązanie

Surowcem jest cała roślina mniszka: kwiat Flos Taraxaci, ziele Herba Taraxaci i korzeń Radix Taraxaci.

Zbiór:

• kwiaty podczas kwitnienia bez szypuł (kwiecień-lipiec)
• ziele wczesną wiosną przed pojawieniem się pąków kwiatowych – najmłodsze, najmniejsze do świeżego spożycia, bo są najmniej gorzkie
• korzenie 2-letnich roślin jesienią

Wybierać naturalne niezanieczyszczone miejsca zbioru, unikać terenów przemysłowych, obszarów gdzie mogło dojść do rozpylenia środków chwastobójczych itp.

Suszenie: kwiat i ziele od razu po zebraniu, korzeń dokładnie umyć, pokroić wzdłuż na paski; suszyć w zacienionym i przewiewnym miejscu w temperaturze otoczenia nie przekraczając 30°C – 40-50°C w przypadku korzeni.

Dawkowanie mniszka

• ziele – 4g jednorazowo, 12 g na dobę
• korzeń 1g jednorazowo i 3g na dobę

Skutki uboczne u osób wrażliwych to problemy żołądkowe i zgaga.

Spożywanie

Korzenie, kwiaty i liście można spożywać na surowo, smażone lub po ugotowaniu, gdy osiągają łagodniejszy smak. Surowego lub suszonego mniszka można także zaparzać jak herbatę lub kawę (prażony korzeń).

Przechowywać świeżego mniszka w lodówce przez tydzień. Owinięcie w papierowy ręcznik może przedłużyć termin przydatności.

Wykorzystanie mniszka pospolitego w kuchni, medycynie, kosmetyce, rolnictwie itp.

• Składniki mieszanek ziołowych, odwarów, wyciągów, win i nalewek – zarówno liście, kwiaty jak i korzenie.
• Baza herbaty mniszkowej: korzenie, kwiaty i/lub liście mniszka gotować przez 30 minut w wodzie lub 10-40 minut zaparzać pod przykryciem (suszone krócej) – 2 łyżki ziela na 250 ml wody. Odcedzić lub nie i wypić.
• Świeże, młode liście mniszka to baza sałatki wiosennej doprawianej np. szpinakiem, czosnkiem, sokiem z cytryny, octem, olejem, miodem, solą i pieprzem, a także przyprawa zup i sosów.
• Liście to również naturalna alternatywa leków moczopędnych, która nie zaburza poziomu potasu. Świeży sok z liści mniszka to bogaty w potas silny środek moczopędny – 20ml 3x dziennie.
• Płatki kwiatowe mniszka wraz z cytryną i cukrem tworzą wino kwiatowe.
• Korzeń mniszka i korzeń łopianu to składniki tradycyjnego napoju dandelion and burdock.
• Wywar z kwiatów mniszka z cukrem tworzy syrop tzw. miodek majowy.
• Składnik kosmetyków tj. kremy do skóry suchej i starzejącej się.
• Element bukietów, wianków i dekoracji stołu.
• Mniszek to roślina miododajna. Innymi słowy dostępny jest miód mniszkowy.
• Roślina pastewna. Wartościowe pożywienie dla zwierząt hodowlanych.
• Wyciąg i odwar wodny ze zmiażdżonego ziela mniszka w rolnictwie stanowi biologiczny środek zwalczania mszyc.
• Korzeń mniszka to źródło barwnika karmazynowo-brązowego i niskiej jakości naturalnego lateksu.
• Bioindykator skażenia gleb toksycznymi pierwiastkami. Zawartość pierwiastków w liściach mniszka odpowiada poziomowi zanieczyszczenia terenu. Dotyczy to bromu, miedzi, manganu, ołowiu, arsenu, kadmu, chromu, żelaza, rtęci, niklu, antymonu, selenu, tytanu, wanadu i cynku.
• Apacze kwiatami mniszka aromatyzowali alkohol, a Japończycy po sparzeniu liści dodają do nich sos sojowy i cukier lub sos alkoholowy i maczają w rosole rybnym.

Mniszek lekarski. Skład i wartości odżywcze

100g surowych liści mniszka lekarskiego

Witaminy

Minerały

Działanie, właściwości i wskazania do stosowania mniszka, w tym wyciągu i soku z korzenia oraz wyciągu z ziela

• działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne, żółciopędne, żółciotwórcze, lekko przeciwskurczowe, saluretyczne (moczopędne, przeciwobrzękowe), protrawienne, przeczyszczające, odtruwające, przeciwnowotworowe (in vitro na raka sutka i prostaty, ekstrakt wodny z liści)
• wysoki poziom cukru, cukrzyca – obniża poziom glukozy we krwi
• wysoki poziom cholesterolu, miażdżyca, nadciśnienie, choroby sercowo-naczyniowe – oczyszcza krew
• choroby wątroby, woreczka żółciowego i dróg żółciowych, marskość wątroby, niedobór / zastój żółci np. po wirusowym zapaleniu wątroby, po zabiegach i kamicy
• choroby nerek, infekcje i owrzodzenia dróg moczowych, przewlekłe zapalenie pęcherza moczowego i przewodów moczowych, niewydolność nerek, obrzęki, kamica moczowa (szczawianowa i fosforanowa)
• problemy trawienne, niestrawność, gazy jelitowe, zaparcia, brak apetytu, niedobór soku żołądkowego
• awitaminozy, niedobór minerałów
• zakażenia skórne, egzema, grzybice, łuszczyca, trądzik, ropnie, siniaki, brodawki, kurzajki – zewnętrznie biały sok lub świeże liście, działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze
• bóle mięśniowe i stawowe, reumatyzm, dna moczanowa, zapalenie stawów i kości
• osteoporoza – bogate źródło wapnia i witaminy K
• zakażenia, w tym wirusowe i grzybicze
• zapalenie migdałków, kaszel
• profilaktyka antynowotworowa
• profilaktyka antystarzeniowa
• oczyszczanie organizmu, oczyszczanie wątroby i dróg żółciowych, oczyszczanie nerek, odchudzanie (szczególnie korzeń mniszka)
• niska odporność

Stosowanie pod kontrolą lekarską

• kamica żółciowa
• wrzody żołądka, zapalenie żołądka
• antybiotykoterapia – mniszek może zmniejszać działanie niektórych antybiotyków
• stosowanie leków metabolizowanych przez wątrobę – mniszek może zmniejszyć szybkość rozkładania tych medykamentów
• zatrzymanie wody w organizmie, stosowanie leków moczopędnych – ryzyko nadmiaru potasu
• suplementacja litem – działanie moczopędne może zaburzyć usuwanie litu z organizmu

Przeciwwskazania

• niedrożność dróg żółciowych i jelit
• ropniak pęcherzyka żółciowego
• alergia na rośliny astrowate
• ciąża i karmienie piersią (sprzeczne dane – u kobiet karmiących mniszek nasila produkcję mleka)

Źródła
draxe.com/dandelion-tea/
webmd.com/vitamins-supplements/ingredientmono-706-dandelion.aspx
nutritiondata.self.com/facts/vegetables-and-vegetable-products/2441/2
pl.wikipedia.org/wiki/Mniszek_(ro%C5%9Blina)
pl.wikipedia.org/wiki/Mniszek_pospolity#Ro.C5.9Blina_lecznicza
poradnikzdrowie.pl/zdrowie/domowa-apteczka/mniszek-lekarski-zastosowanie-mniszka-lekarskiego_39824.html
pl.herbs2000.com/ziola/mniszek_lek.htm
poradnikzielarski.pl/ziola-lecznicze/mniszek-zabija-zly-cholesterol-poprawia-poziom-cukru-we-krwi.html
zdrowyportal.org/1554/mniszek-lekarski-wlasciwosci-lecznicze-zastosowanie-sposob-uzycia/

» Sprawdź cenę mniszka » Stosuj w zdrowym żywieniu »