Mniszek pospolity, lekarski, łac. Taraxacum officinale, ang. Dandelion z charakterystycznymi owocostanami w postaci tzw. dmuchawców – tylko w Polsce opisano około 200 gatunków mniszka lekarskiego. W języku potocznym błędnie mlecz – w polskiej nomenklaturze botanicznej ta nazwa określa podobny rodzaj roślin – łyczoga, łac. Sonchus L.

Nazwa naukowa Taraxacum posiada 2 przypuszczalne źródłosłowa: arabskie tharakchakon oznaczające roślinę o gorzkim smaku oraz greckie taraksis oznaczające zapalenie oczu, na które mniszek był stosowany.

Mniszka cechuje silne działanie moczopędne (nasila oddawanie moczu, mikcję), tym samym wspiera detoksykacje organizmu i jego odpowiedź odpornościową.

Wskazówki konsumenckie

Jakiego mniszka lekarskiego kupować? Kiedy zbierać mniszka? Jak spożywać, dawkować i przechowywać?

Samodzielny zbiór i suszenie to najkorzystniejsze rozwiązanie

Surowcem jest cała roślina mniszka: kwiat Flos Taraxaci, ziele Herba Taraxaci i korzeń Radix Taraxaci.

Zbiór:

  • kwiaty podczas kwitnienia bez szypuł (kwiecień-lipiec)
  • ziele wczesną wiosną przed pojawieniem się pąków kwiatowych – najmłodsze, najmniejsze do świeżego spożycia, bo są najmniej gorzkie
  • korzenie 2-letnich roślin jesienią

Wybierać naturalne niezanieczyszczone miejsca zbioru, unikać terenów przemysłowych, obszarów gdzie mogło dojść do rozpylenia środków chwastobójczych itp.

Suszenie: kwiat i ziele od razu po zebraniu, korzeń dokładnie umyć, pokroić wzdłuż na paski; suszyć w zacienionym i przewiewnym miejscu w temperaturze otoczenia nie przekraczając 30°C – 40-50°C w przypadku korzeni.

Dawkowanie mniszka

  • ziele – 4g jednorazowo, 12 g na dobę
  • korzeń 1g jednorazowo i 3g na dobę

Skutki uboczne u osób wrażliwych to problemy żołądkowe i zgaga.

Spożywanie

Korzenie, kwiaty i liście można spożywać na surowo, smażone lub po ugotowaniu, gdy osiągają łagodniejszy smak. Surowego lub suszonego mniszka można także zaparzać jak herbatę lub kawę (prażony korzeń).

Przechowywać świeżego mniszka w lodówce przez tydzień. Owinięcie w papierowy ręcznik może przedłużyć termin przydatności.

Wykorzystanie mniszka pospolitego w kuchni, medycynie, kosmetyce, rolnictwie itp.

  • Składniki mieszanek ziołowych, odwarów, wyciągów, win i nalewek – zarówno liście, kwiaty jak i korzenie.
  • Baza herbaty mniszkowej: korzenie, kwiaty i/lub liście mniszka gotować przez 30 minut w wodzie lub 10-40 minut zaparzać pod przykryciem (suszone krócej) – 2 łyżki ziela na 250 ml wody. Odcedzić lub nie i wypić.
  • Świeże, młode liście mniszka to baza sałatki wiosennej doprawianej np. szpinakiem, czosnkiem, sokiem z cytryny, octem, olejem, miodem, solą i pieprzem, a także przyprawa zup i sosów.
  • Liście to również naturalna alternatywa leków moczopędnych, która nie zaburza poziomu potasu. Świeży sok z liści mniszka to bogaty w potas silny środek moczopędny – 20ml 3x dziennie.
  • Płatki kwiatowe mniszka wraz z cytryną i cukrem tworzą wino kwiatowe.
  • Korzeń mniszka i korzeń łopianu to składniki tradycyjnego napoju dandelion and burdock.
  • Wywar z kwiatów mniszka z cukrem tworzy syrop tzw. miodek majowy.
  • Składnik kosmetyków tj. kremy do skóry suchej i starzejącej się.
  • Element bukietów, wianków i dekoracji stołu.
  • Mniszek to roślina miododajna. Innymi słowy dostępny jest miód mniszkowy.
  • Roślina pastewna. Wartościowe pożywienie dla zwierząt hodowlanych.
  • Wyciąg i odwar wodny ze zmiażdżonego ziela mniszka w rolnictwie stanowi biologiczny środek zwalczania mszyc.
  • Korzeń mniszka to źródło barwnika karmazynowo-brązowego i niskiej jakości naturalnego lateksu.
  • Bioindykator skażenia gleb toksycznymi pierwiastkami. Zawartość pierwiastków w liściach mniszka odpowiada poziomowi zanieczyszczenia terenu. Dotyczy to bromu, miedzi, manganu, ołowiu, arsenu, kadmu, chromu, żelaza, rtęci, niklu, antymonu, selenu, tytanu, wanadu i cynku.
  • Apacze kwiatami mniszka aromatyzowali alkohol, a Japończycy po sparzeniu liści dodają do nich sos sojowy i cukier lub sos alkoholowy i maczają w rosole rybnym.

Mniszek lekarski. Skład i wartości odżywcze

100g surowych liści mniszka lekarskiego

Wartość energetyczna 45 kalorii (188 kJ)
Białko 2,7 g
Tłuszcz 0,7 g
w tym nasycone 0,17 g
jednonienasycone 0,014 g
wielonienasycone 0,306 g
omega-3 44 mg
omega-6 261 mg
Węglowodany 9,2 g w tym cukry 0,71
Błonnik 3,5 g
Pozostałe substancje warte odnotowania garbniki, flawonoidy, glikozydy, karotenoidy, terpenoidy, laktony seskwiterpenowe, kwasy polifenolowe (kwas chlorogenowy, kawowy, cykoriowy), taraksasterol, inulina, mannitol, helenin, triterpeny, fitosterole, olejki lotne, asparagina

Witaminy

Cholina 35,3 mg
Witamina C 35 mg
Witamina E 3,44 mg
Niacyna, B3, PP 0,806 mg
Witamina K 0,7784 mg
Ryboflawina, B2 0,26 mg
Witamina B6 0,251 mg
Tiamina, B1 0,19 mg
Kwas pantotenowy, B5 0,084 mg
Kwas foliowy, B9 0,027 mg
Witamina A 0,508 mg | 10160 IU

Minerały

Potas 397 mg
Wapń 187 mg
Sód 76 mg
Fosfor 66 mg
Magnez 36 mg
Żelazo 3,1 mg
Cynk 0,41 mg
Mangan 0,342 mg
Miedź 0,171 mg
Selen 0,5 µg

Działanie, właściwości i wskazania do stosowania mniszka, w tym wyciągu i soku z korzenia oraz wyciągu z ziela

Stosowanie pod kontrolą lekarską

  • kamica żółciowa
  • wrzody żołądka, zapalenie żołądka
  • antybiotykoterapia – mniszek może zmniejszać działanie niektórych antybiotyków
  • stosowanie leków metabolizowanych przez wątrobę – mniszek może zmniejszyć szybkość rozkładania tych medykamentów
  • zatrzymanie wody w organizmie, stosowanie leków moczopędnych – ryzyko nadmiaru potasu
  • suplementacja litem – działanie moczopędne może zaburzyć usuwanie litu z organizmu

Przeciwwskazania

  • niedrożność dróg żółciowych i jelit
  • ropniak pęcherzyka żółciowego
  • alergia na rośliny astrowate
  • ciąża i karmienie piersią (sprzeczne dane – u kobiet karmiących mniszek nasila produkcję mleka)
Źródła
draxe.com/dandelion-tea/
webmd.com/vitamins-supplements/ingredientmono-706-dandelion.aspx
nutritiondata.self.com/facts/vegetables-and-vegetable-products/2441/2
pl.wikipedia.org/wiki/Mniszek_(ro%C5%9Blina)
pl.wikipedia.org/wiki/Mniszek_pospolity#Ro.C5.9Blina_lecznicza
poradnikzdrowie.pl/zdrowie/domowa-apteczka/mniszek-lekarski-zastosowanie-mniszka-lekarskiego_39824.html
pl.herbs2000.com/ziola/mniszek_lek.htm
poradnikzielarski.pl/ziola-lecznicze/mniszek-zabija-zly-cholesterol-poprawia-poziom-cukru-we-krwi.html
zdrowyportal.org/1554/mniszek-lekarski-wlasciwosci-lecznicze-zastosowanie-sposob-uzycia/

» Sprawdź cenę mniszka » Stosuj w zdrowym żywieniu »

Sprawdź proponowane artykuły

Komentarz, opinia, odpowiedź, pytanie?.. są tu mile widziane, dlatego śmiało pisz ↓

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.