2.3. Dieta cholesterolowa i przykłady kompozycji jadłospisu
Dieta niskocholesterolowa jest jednym z podstawowych sposobów na obniżenie poziomu cholesterolu w osoczu. Polega ona głownie na radykalnym ograniczeniu bądź usunięciu ze swojego jadłospisu produktów, które zawierają dużą ilość cholesterolu LDL. Tym samym należy zwiększyć spożywanie produktów bogatych w cholesterol HDL. Musimy pamiętać by ilość przyjmowanych tłuszczów nie przekraczała dziennego zapotrzebowania energii na daną masę ciała.
U osób otyłych stosuje się dietę niskokaloryczną, która obniża wagę. U osób tych podczas obniżenia masy ciała można zauważyć spadek poziomu złego cholesterolu a nawet wzrost poziomu dobrego cholesterolu HDL. Dieta niskocholesterolowa zakłada przede wszystkim ograniczenie spożywania nasyconych tłuszczy zwierzęcych, czyli tłustych mięs głównie czerwonych i produkowanych na bazie tego mięsa wędlin, smalcu, boczku, słoniny.
Bardzo korzystne dla organizmu są kwasy tłuszczowe nienasycone, które są zawarte np. w oliwie z oliwek oraz w oleju rzepakowym. Przy obniżeniu cholesterolu bardzo pomocne będą fitosterole roślinne, które występują w margarynach roślinnych i witaminy antyoksydacyjne z grup A,C,E, które znajdują się głownie w warzywach i owocach. Zmniejszenie cholesterolu zaobserwowano także przy zwiększeniu udziału spożycia błonnika pokarmowego, znajdującego się miedzy innymi w owocach.
Najistotniejsze jest to, że pojedyncze składniki lub grupy produktów spożywczych wchodzące w skład diety śródziemnomorskiej nie stanowią istotnej ochrony przed działaniem czynników destrukcyjnych. Dopiero ich połączenie sprawia, że jej stosowanie jest korzystne i wskazane dla zdrowia¹.
Aby zilustrować właściwości produktów żywnościowych przestawiono w układzie tabeli siedem grup produktów, wskazanych w hipercholesterolemii.
Tabela 1. Produkty, które powinny znaleźć się w diecie u osób z hipercholesterolemią
Produkty zbożowe | pieczywo razowe, chleb chrupki, płatki owsiane, kasze gruboziarniste, kasza gryczana, pęczak, jęczmienna, jaglana. |
Warzywa | Groszek zielony, fasola, fasolka szparagowa, soja, groch, pomidor, rzodkiewka, cebula, czosnek, papryka, pietruszka, koperek, brokuł, kalafior, szpinak, sałata, marchewka. |
Ryby | Makrela, łosoś, dorsz, śledź, szprot, sardynka oraz owoce morza. |
Mięso | Dziczyzna, konina, drób, mięso z kurczaka, indyk, cielęcina, mięso z królika. |
Owoce i orzechy | Orzechy włoskie, nerkowca, migdały, jabłka, cytryny, winogrona, arbuz, morele, brzoskwinie, pomarańcze, maliny, porzeczki, grejpfrut, banan, awokado. |
Nabiał | Chude mleko, kefir, odtłuszczony jogurt, chudy twaróg, chude sery. |
Tłuszcze | Oliwa z oliwek, olej rzepakowy, margaryny miękkie ze stanolami lub sterolami. |
Źródło: Opracowanie własne na podstawie, Kuchanowicz, I. Nadolna, B. Przygoda, B.Sińska , H. Turlejska, Zasady żywienia. Planowanie i ocena. Podręcznik do nauki zawodu technik żywienia i usług gastronomicznych, WSiP, Warszawa 2013, s.151-157
Tabela 2. Przykładowy jadłospis diety, która redukuje poziom złego cholesterolu
Dzień 1 | Posiłek 1.
|
Posiłek 2.
|
Posiłek 3.
|
Posiłek 4.
|
Posiłek 5.
|
Dzień 2 | Posiłek 1.
|
Posiłek 2.
|
Posiłek 3.
|
Posiłek 4.
|
Posiłek 5.
|
Dzień 3 | Posiłek 1.
|
Posiłek 2.
|
Posiłek 3.
|
Posiłek 4.
|
Posiłek 5.
|
Dzień 4 | Posiłek 1.
|
Posiłek 2.
|
Posiłek 3.
|
Posiłek 4.
|
Posiłek 5.
|
Źródło: Opracowanie własne, na podstawie potraw podanych w książkach : A. Berg, Wysoki cholesterol. Przyczyny, leczenie, zapobieganie, RM 2011, H. Kuchanowicz, I. Nadolna, B. Przygoda, B.Sińska , H. Turlejska, Zasady żywienia. Planowanie i ocena. Podręcznik do nauki zawodu technik żywienia i usług gastronomicznych, WSiP, Warszawa 2013
¹ H. Kuchanowicz, I. Nadolna, B. Przygoda, B.Sińska, H. Turlejska., op. cit., s.263
Spis treści Wstęp Rozdział 1. Charakterystyka cholesterolu 1.1. Cholesterol - informacje ogólne 1.2. Podział cholesterolu 1.3. Zagrożenia spowodowane wysokim poziomem cholesterolu Rozdział 2. Prawidłowe żywienie w hipercholesterolemii 2.1. Żywienie z podwyższonym poziomem cholesterolu 2.2. Produkty obniżające poziom cholesterolu » 2.3. Dieta i przykłady kompozycji jadłospisu « Rozdział 3. Funkcjonowanie z podwyższonym poziomem cholesterolu w krwi 3.1. Tryb życia z podwyższonym poziomem cholesterolu 3.2. Szkodliwe używki i nawyki życia codziennego 3.3. Ćwiczenia fizyczne wspomagające zwalczanie wysokiego poziomu cholesterolu Wnioski końcowe
Sprawdź proponowane artykuły