Miód Manuka, jak sama nazwa wskazuje, powstaje z nektaru kwiatów wiecznie zielonego krzewu manuka (Leptospermum scoparium) z rodziny mirtowatych, występującego endemicznie wyłącznie na terenie Nowej Zelandii oraz południowo-wschodniej Australii (Tasmania, Wiktoria, Nowa Południowa Walia). Na zdjęciu tytułowym zarośla krzewu manuka w Kahurangi National Park w Nowej Zelandii ↑

Ten rejon świata znany jest z rdzennie czystego ekosystemu i unikalnej flory. W Australii powszechna jest nazwa drzewo herbaciane, gdyż słynny angielski żeglarz i odkrywca James Cook parzył napar z liści tej rośliny.

Światowy sukces miodu spowodował, że krzewy manuka obecnie uprawia się m.in. w Anglii, USA i Tajlandii, jednak nowozelandzki (nawet nie australijski) cechuje najwyższy poziom składników aktywnych i tym samym najsilniejsze działanie prozdrowotne. Nowozelandzka flora i fauna ewoluowały przez ponad 80 milionów lat w całkowitej izolacji, dzięki czemu osiągnęły najwyższe poziomy naturalnych substancji bioaktywnych, których nie można znaleźć w innych rejonach świata.

Właściwości miodu manuka

Miody Manuka jako jedyne naturalne produkty spożywcze charakteryzują się wysoką zawartością metyloglioksalu (z ang. methylglyoxal, MGO), który jest ściśle powiązany z ich unikalnymi właściwościami przeciwbakteryjnymi, przeciwwirusowymi, przeciwgrzybicznymi i przeciwzapalnymi (naturalny antybiotyk i antyseptyk). Natomiast wysoka zwartość związków fenolowych odpowiada za silne właściwości przeciwutleniające (antyoksydant). Dodatkowo, ostatnie badania wykazały, że miód manuka może posiadać właściwości przeciwnowotworowe.

Ogólnodostępne na rynku miody manuka występują w stężeniach 30+ (głównie walory smakowe), 100+, 250+, 400+ i 550+ mg/kg, przy czym optymalne stężenia antybakteryjne to 2 ostatnie, najsilniejsze. Stężenie istotne żywieniowo i wykazujące działanie prozdrowotne to minimum 100+ (w badaniu in vitro zabija bakterie E.coli).

Wersje 250+ i 400+ cieszą się największą popularnością wśród konsumentów. Miody o najwyższym stężeniu metyloglioksalu dostępne na rynku leżakują przez ponad 2 lata zanim trafią do sprzedaży. Proces dojrzewania miodu wytrąca większe ilości tej substancji aktywnej. Maksymalne stężenie może sięgać nawet 2000mg/kg i więcej, jednak wówczas może to być wyraźny objaw przegrzania miodu – niekorzystnego pod względem odżywczym – lub zafałszowanego składu.

Dla porównania, obecność MGO w innych produktach spożywczych: pozostałe miody - 0-10 mg/kg, średnio 3,1 mg/kg, kawa - 23-47 mg/kg, ser - 4-11 mg/kg, jogurt i wino - poniżej 2 mg/kg

Metyloglioksal jest związkiem stabilnym, czyli jego właściwości są stałe tzn. nie ginie z powodu złego przechowywania, dodania miodu do gorącego płynu, braku tlenu czy kwasowego środowiska charakteryzującego ludzki przewód pokarmowy. Innymi słowy jest odporny na ciepło, światło i aktywność enzymów w płynach ustrojowych.

W innych miodach głównym składnikiem odpowiedzialnym za właściwości antybakteryjne jest nadtlenek wodoru – substancja niestabilna, wrażliwa na temperaturę, kwaśne pH i wymagająca dostępu do tlenu (powszechnie dostępny jako 3% roztwór tzw. woda utleniona). Z tego powodu właściwości przeciwbakteryjne innych miodów mają ograniczone zastosowanie zdrowotne, szczególnie w kontekście układu pokarmowego. Dlatego wysoka zawartość odpornego metyloglioksalu wyróżnia miody manuka na tle pozostałych miodów m.in. we właściwościach antybakteryjnych.

Skład miodu manuka

• cukier około 80% (glukoza 31%, fruktoza 38% i węglowodany złożone 11%)
• woda 17%
• enzymy (np. oksydaza glukozy), kwasy organiczne i minerały (3%)
• nadtlenek wodoru (H2O2) – zawartość śladowa, podobna jak w innych miodach i rosnąca po rozcieńczeniu miodu w wodzie
• kwasy fenolowe: kwas kawowy (Caffeic acid), kwas isoferulowy (Isoferulic acid), kwas p-kumarowy (p-Coumaric acid), kwas galusowy (Gallic acid), kwas 4-hydroksybenzoesowy (4-Hydrobenzoic acid), kwas syryngowy (Syringin acid)
• flawonoidy: Pinobanksin, Pinocembrin, Chrysin, Kwercetyna (Quercetin), Luteolina (Luteolin), 8-metoksykemferol (8-Methoxykaempferol), Izoramnetyna (Isorhamnetin), Kemferol (Kaempferol), Galangina (Galangin)
• związki 1,2-dikarbonylowe: Glioksal (Glyoxal, GO), Metyloglioksal (Methylglyoxal, MGO), 3-Deoxyglucosulose (3-DG)
• pozostałe składniki: kwas fenylomlekowy (Phenyllactic acid), kwas 4-metoksyfenolomlekowy (4-Methoxyphenolactic acid), kwas kojowy (Kojic acid), 5-Hydroksymetylofurfural (5-Hydroxymethylfurfural, HMF), kwas 2-metoksybenzoesowy (2-Methoxybenzoic acid), kwas fenylooctowy (Phenylacetic acid), Methyl syringate, Dehydrovomifoliol, Leptosin

Źródło: The Composition and Biological Activity of Honey: A Focus on Manuka Honey, Foods 2014

Smak miodu manuka…

… to kwestia zupełnie indywidualna. Można się spotkać z opinią, że ma smak toffi, lekko ziołowy, zielny, kwiecisty, ziemisty, orzechowy, oleisty, wyrazisty, ostry, szczypiący w gardło – tym bardziej im wyższe stężenie MG.

Na pewno aromat miodu manuka jest bogaty, złożony, silny i specyficzny dla wiślanych podniebień przyzwyczajonych do smaku polskich miodów, dlatego jednym przypada do gustu, innym nie. Prawdopodobnie owa specyfika smakowa wynika z ponadprzeciętnej zawartości metyloglioksalu.

Wskazania i zastosowanie miodu manuka

Ważne! Poniższy zbiór chorób i dolegliwości powstał na podstawie oficjalnych badań i publikacji dotyczących miodu manuka oraz subiektywnych komentarzy zadowolonych konsumentów! Zalecana jest konsultacja lekarska w przypadku leczenia konkretnych chorób.

Układ pokarmowy: zgaga, refluks, nadkwasota, odbijanie, niestrawność, mdłości, wzdęcia, biegunka, zaparcia, bóle brzucha, kolki jelitowe, zapalenie błony śluzowej żołądka (nieżyt żołądka), wrzody żołądka i dwunastnicy, zespół jelita drażliwego (IBS), choroba Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego (zapalenie okrężnicy)

Układ immunologiczny: niska odporność (= częste infekcje), rekonwalescencja, chroniczne zmęczenie, ogólne osłabienie i złe samopoczucie, gorączka, ból głowy, zakażenia bakteryjne i wirusowe

Układ oddechowy: katar i infekcje nosa, kaszel, chrypka, suchość w gardle, ból i zapalenie gardła, angina, zapalenie krtani, zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc, przeziębienie, grypa, astma, ból i zapalenie zatok, w tym grzybicze, alergiczne

Układ moczowy: zapalenie dróg moczowych, pęcherza moczowego i nerek, kamica nerkowa

Skóra: pryszcze (trądzik młodzieńczy i różowaty), łojotok, skóra sucha, wrażliwa, alergiczna i popękana, wrastający paznokieć, zadrapania i skaleczenia, ukąszenia i użądlenia owadów, łupież, łuszczyca, egzema (AZS, atopowe zapalenie skóry), oparzenia, w tym słoneczne, odmrożenia, zakażenia skórne, grzybica skórny, zapalenie piersi (sutka, gruczołu mlekowego), opryszczka wargowa (zajady, zimno), półpasiec (i jego powikłania), czyraki, wrzody, ropnie, liszaj, liszajec, owrzodzenia, przeszczepy miejscowe, rany chirurgiczne, rany głębokie, trudno gojące się rany, w tym rany cukrzycowe (wymaga konsultacji lekarskiej), odleżyny i rany z infekcją bakteryjną

Pozostałe: osad i kamień nazębny, choroby przyzębia, zapalenie dziąseł, wrażliwe i krwawiące dziąsła, zapalenie śluzówki jamy ustnej (np. afty, pleśniawki, grzybica), próchnica

profilaktyka nowotworowa i wsparcie leczenia onkologicznego m.in. rak piersi, skóry (na przykładzie mysiego czerniaka) i jelita grubego

ból i zapalenie ucha

zespół suchego oka, zapalenie spojówek, rogówki, jęczmień, zapalenie powiek oka (badania kliniczne prowadzone na Wydziale Oftalmologii szpitala Christchurch w Nowej Zelandii)

bóle reumatyczne, bóle artretyczne i bóle mięśni

Zastosowania typowe dla wszystkich miodów: zaburzenia i choroby układu krążenia (wysoki cholesterol, nadciśnienie, choroba wieńcowa, miażdżyca, zespół płuco-sercowy, nerwice naczyniowe i serca), choroby układu nerwowego (pobudzenie nerwowe, nadpobudliwość, nerwica, apatia, depresja, wyczerpanie nerwowe, bezsenność)

Sprawdź Jak i Gdzie Bezpiecznie Kupić Oryginalny Miód Manuka!

Działanie miodu manuka

Drobnoustroje chorobotwórcze

» Utrudnia przyłączanie się bakterii do tkanek, co jest kluczową przyczyną rozwoju ostrych i trwałych infekcji.
» Dezaktywuje następujące bakterie:

• gram-dodatnie: gronkowce koagulazo-ujemne (np. Staphylococcus epidermidis), gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus, w tym MRSA, czyli oporny na metycylinę oraz CONS, czyli gronkowiec złocisty koagulazo-ujemny), paciorkowce, streptokoki (Hemolytic streptococci, Streptococcus pyogenes, czyli paciorkowiec ropny, Streptococcus pneumoniae, czyli pneumokoki, Streptococcus mutans, Streptococcus sobrinus, Streptococcus agalactiae), laseczki tlenowe przetrwalnikujące (np. Bacillus subtilis), enterokoki (Enterococcus), promieniowce (Actinomyces viscosus)
• gram-ujemne: Helicobacter pylori, Stenotrophomonas maltophilia, Acinetobacter baumannii, Shigella flexneri, Shigella sonnei, Enterobacter cloacae, Burkholderia cepacia, Campylobacter, Porphyromonas gingivalis, pałeczka ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa), pałeczki jelitowe z rodzaju Brucella i Salmonella, pałeczka okrężnicy (Escherichia coli), pałeczka zapalenia płuc (Klebsiella pneumonia), proteus (Proteus mirabilis)

Według profesora Molana miód manuka wywiera wpływ na wszystkie zakaźne drobnoustroje i 80% spośród wszystkich!

Większość badań nad antybakteryjnym działaniem miodu manuka jest testami in vitro (w szle, warunki laboratoryjne, poza organizmem żywym), testów in vivo (na żywym organizmie) jest jak dotąd niewiele. Jednak z praktyki stosowania wynika, że jest to specyfik o szerokich i niezaprzeczalnych właściwościach zdrowotnych. Methylglyoxal: (active agent of manuka honey) in vitro activity against bacterial biofilms, 2011.

Układ pokarmowy

» Zwiększa ilość dobroczynnych, probiotycznych bakterii jelitowych i jednocześnie zmniejsza ilość bakterii chorobotwórczych bytujących w jelitach zapewniając równowagę bakteryjną (działanie probiotyczne)

Według badania in vivo przeprowadzonego przez nowozelandzki, rządowy instytut badawczy Crop and Food/Dr Douglas Ian Rosendale 2007-2009 » Antimicrobial activity of functional food ingredients focusing on manuka honey action against Escherichia coli oraz High-throughput microbial bioassays to screen potential New Zealand functional food ingredients intended to manage the growth of probiotic and pathogenic gut bacteria)

» Wspiera mechanizmy obronne ustroju znajdujące się w jelitach
» Wycisza pracę jelit i niweluje powstawanie gazów jelitowych
» Zmniejsza uczucie ssania w żołądku i jednocześnie pełności po zjedzeniu posiłku (wspiera trawienie)
» Pobudza żołądek do produkcji ochronnego śluzu
» Zmniejsza napięcie komórek okładzinowych, co skutkuje mniejszym wydzielaniem kwasu solnego w żołądku
» Pozwala ograniczyć dawki leków i środków zobojętniających
» Działa moczopędnie (zwiększa przepływ naczyniowy w nerkach zapobiegając złogom)

Układ oddechowy

» Łagodzi podrażnienie, nawilża i tonizuje błony śluzowe układu oddechowego
» Wspiera ruch rzęskowy ułatwiając odkrztuszanie i usuwanie zalegającej wydzieliny z górnych dróg oddechowych

Skóra

» Zmniejsza świąd, łuszczenie i stany zapalne skóry, wygładza, zmiękcza, nawilża, odżywia i oczyszcza cerę, zamyka pory
» Przyspiesza gojenie i oczyszcza rany, co skutkuje mniejszymi bliznami poprzez:

• stymulowanie wzrostu naczyń włosowatych i wspomaganie produkcji włókien kolagenowych
• efekt osmotyczny, który usuwa komórki martwicze znajdujące się w ranie i zapewnia wilgotność w okolicach rany (oczyszczanie autolityczne), dzięki czemu staje się ona czysta i nawilżona, co umożliwia szybki i niezaburzony wzrost nowych tkanek; pobudza procesy granulacji (ziarninowanie, powstawanie tkanki łącznej) i epitelializacji (zarastanie powierzchni rany naskórkiem)
• odprowadza nadmiar wody, co zapobiega maceracji brzegów rany i nadmiernemu gromadzeniu się aktywnych substancji w środowisku rany
• hamuje wzrost bakteryjny
• redukuje nieprzyjemny zapach wydobywający się z rany (bakterie wolą żywić się glukozą z miodu niż aminokwasami, dzięki czemu wydzielają kwas mlekowy zamiast brzydko pachnącej aminy czy merkaptany)

» Zapobiega nadkażeniom oparzeniowym i pozwala uniknąć przeszczepów skóry, co wynika z przyspieszonej regeneracji tkanki skórnej
» Hamuje tworzenie biofilmów chroniących bakterie przed działaniem antybiotyków (zmniejsza oporność bakterii na antybiotyki, co skutkuje ich wyższą skutecznością w połączeniu z miodem Manuka)

Badania na poziomie molekularnym przeprowadzone przez Rowena Jenkins i Rose Cooper na Cardiff Metropolitan University w Wielkiej Brytanii potwierdziły silne właściwości przeciwbakteryjne miodu Manuka, co sugeruje wykorzystanie go w walce z zakażeniami wewnątrzszpitalnymi » Improving Antibiotic Activity against Wound Pathogens with Manuka Honey In Vitro, 2012 & Manuka honey inhibits cell division in methicillin-resistant Staphylococcus aureus, 2011 & Synergy between oxacillin and manuka honey sensitizes methicillin-resistant Staphylococcus aureus to oxacillin, 2012

Jama ustna

» Ogranicza ilość bakterii w jamie ustnej, co minimalizuje powstawanie płytki nazębnej i zapalenia dziąseł (Szkoła Stomatologii na Uniwersytecie Otago w Nowe Zelandii)
» Zapobiega wysuszania dołów zębowych po ekstrakcji ściśniętych zębów mądrości (Wydział Chirurgii Ustnej na Uniwersytecie Illinois w Chicago)

Nowotwory

» Zmniejsza ryzyko raka, wspiera leczenie nowotworów i ogranicza skutki uboczne chemioterapii; miód manuka wykazuje wysoki potencjał antyproliferacyjny, czyli utrudniający rozmnażanie komórek/rozrastanie tkanek oraz właściwości wywołujące apoptozę komórek nowotworowych (poprzez depolaryzację błony mitochondrialnej), czyli ich śmierć i eliminację starych, uszkodzonych komórek z organizmu

W 2004 roku brytyjska służba zdrowia (National Health Service, NHS) pozwoliła stosować miód manuka w walce z MRSA u pacjentów cierpiących na raka, natomiast szpital onkologiczny Christie Hospital z Manchesteru w Wielkiej Brytanii jako pierwszy włączył miód Manuka do redukowania ryzyka zapalenia błony śluzowej i MRSA u pacjentów z rakiem jamy ustnej i gardła.

W 2010 roku amerykańska agencja rządowa National Cancer Institute dopuściła stosowanie miodu manuka w zmniejszaniu zapalenia przełyku powiązanego z chemioterapią.

W 2013 roku zostały opublikowane w PLoS One 5-letnie badania prowadzone przez Uniwersytet UAE (United Arab Emirates, Zjednoczone Emiraty Arabskie) w Al Ain » Intravenous Administration of Manuka Honey Inhibits Tumor Growth and Improves Host Survival When Used in Combination with Chemotherapy in a Melanoma Mouse Model, 2013 (pol. Dożylne podawanie miodu manuka hamuje wzrost guza i poprawia przetrwanie gospodarza, gdy jest stosowany w połączeniu z chemioterapią w modelu mysiego czerniaka).

Ogólne i standardowe działanie miodu manuka

» Wyraźnie wpływa na poprawę kondycji i ogólnego stanu zdrowia.
» Działanie typowe dla wszystkich miodów: poprawia krążenie krwi, obniża ciśnienie tętnicze, zwiększa produkcję nowych komórek krwi i pobudza wydzielanie żółci.

Dawkowanie miodu manuka…

…nie zostało jasno zdefiniowane, gdyż nie jest on lekarstwem ani suplementem diety, dlatego przyjmuje się, że należy go stosować tak jak inne miody.

Stosowanie wewnętrzne

» Naturalny słodzik chłodnych płynów. Mogą być ciepłe, ale nie gorące – max. 40°C – aby nie stracić wrażliwych termicznie składników miodu!

» Około 20-30 minut przed jedzeniem i piciem:

• 3-4x dziennie po 1-2 łyżeczki przed głównymi posiłkami
• rano na czczo 1-3 łyżeczki

Wyjątkiem jest refluks! Wówczas należy stosować 0,5 łyżeczki PO każdym posiłku (przynajmniej po ostatnim w dniu). Przyjmowanie bezpośrednie lub po rozpuszczeniu w płynie (ciepła woda, napar z rumianku lub melisy, sok z aloesu)

Miód manuka można ssać prosto z łyżeczki (im dłużej tym większe działanie przeciwbakteryjne w jamie ustnej), jeść rozsmarowany na pieczywie lub rozpuścić w płynie (zalecany roztwór to 1 łyżeczka na 0,5 szklanki płynu).

Niektóre źródła nie zalecają rozpuszczania miodu manuka w płynach w celu zachowania możliwie najwyższych stężeń substancji aktywnych przed zmieszaniem z sokiem żołądkowym. Taka sama argumentacja powinna dotyczyć innych miodów, tymczasem w ich przypadku jest odwrotnie – zaleca się rozpuszczenie miodu w wodzie w proporcji 1:20 na 10-12 godzin przed wypiciem płynu, co ma aktywować m.in. enzym oksydaza glukozy, która z tlenu i glukozy produkuje antybakteryjny nadtlenek wodoru.

Innymi słowy, rozpuszczenie miodu manuka zwiększy ilość nadtlenku wodoru, ale zmniejszy stężenie methylglyoxalu, przy czym należy zrozumieć, że nie wpłynie na jego ogólną ilość.

500g miodu wystarcza na około 1 miesiąc przy spożyciu 3 łyżeczek dziennie (analogicznie: 250g na około 2 tygodnie, a 1kg na około 2 miesiące). 1 łyżeczka to około 5g miodu.

Stosowanie zewnętrzne

» Maseczka. Umyć twarz ciepłą wodą (otworzy pory) i nałożyć cienką warstwę na minimum 15 minut (im dłużej tym lepiej), nie zakrywać, w razie konieczności można przykryć cienką warstwą gazy lub plastrem. Miód manuka może być także dodatkiem do maseczek. Zewnętrzne stosowanie miodu manuka jest popularne wśród celebrytek m.in. Kate Middleton, Scarlett Johansson i Kylie Minogue.
» Peeling. Miodem masować naskórek.
» Kąpiel. Minimum 1 łyżkę miodu dodać do kąpieli o temperaturze około 36°C trwającą 15-20 minut.
» Bezpośrednio na ranę. Nakładać 2-3x dziennie, nie przykrywać. Ewentualnie jako podkład pod opatrunek chroniący ranę z lepkim miodem podczas codziennych czynności (zmiana 1-2x dziennie). W zależności od wrażliwości rany możliwe jest nieprzyjemne uczucie ściągania i/lub zwiększone dolegliwości bólowe w początkowej fazie leczenia, co może wymusić stosowanie leków przeciwbólowych. Nieustępujący ból wymaga zaprzestania leczenia i przemycia rany roztworem soli fizjologicznej.

Ważne! Miód Manuka jak każdy inny miód może zawierać zarodniki Clostridium botulinum (laseczka jadu kiełbasianego). Zarodniki tej bakterii przenikają nasze środowisko. Można je spotkać w glebie, powietrzu, kurzu i w surowych produktach rolnych.

W głębokich ranach istnieje możliwość powstania środowiska beztlenowego, w którym owe zarodniki mogą się rozmnażać i wytwarzać egzotoksynę botulinową (jad kiełbasiany).

Negatywne efekty zatrucia objawiają się m.in. porażeniem i arytmią serca, co jest związane z działaniem układowym toksyny. Aby wyeliminować zarodniki, miód należy podgrzać do 120°C na 10 minut, co skutkuje utratą niektórych korzystnych właściwości miodu.

Od kiedy w miodzie sporadycznie znajduje się zarodniki C. botulinum, każda partia klinicznych miodów manuka (np. Medihoney do stosowania szpitalnego) jest traktowana promieniami gamma, co dezaktywuje szkodliwe zarodniki. Takie działanie nie wpływa negatywnie na antybakteryjne właściwości miodu. Poza tym, naświetlanie miodu jest tylko dodatkowym środkiem bezpieczeństwa, gdyż trudno znaleźć w literaturze choćby jeden opis przypadku zakażenia rany C. botulinum związanym z leczeniem nienapromieniowanym miodem.

Źródła: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2686636/ & http://personalcaretruth.com/2014/03/has-manuka-honey-really-been-fda-approved/

» Roztwór miodu manuka w wodzie jako antybakteryjne krople do oczu, ucha lub nosa. Niestety nie znalazłem wiarygodnych procedur oprócz tych wymienionych poniżej. Jedno jest pewne…

…woda musi być czysta (destylowana/dejonizowana), szczególnie w przypadku zakraplania/przemywania oczu i zatok.

• [oczy i uszy] Łyżeczkę miodu manuka rozpuścić w szklance ciepłej wody. Dokładnie wymieszać i za pomocą pipety wpuścić kilka kropli roztworu do oka lub ucha 1x dziennie. Stosować do ustąpienia objawów chorobowych.
• [nos i zatoki] Szklankę wody destylowanej podgrzać w kuchence mikrofalowej przez około 2 minuty. Dodać 1/4 łyżeczki soli kuchennej i wymieszać do całkowitego rozpuszczenia. Dodać łyżeczkę miodu manuka do słonego roztworu i wymieszać do całkowitego rozpuszczenia. Przykryć mieszankę i pozostawić do schłodzenia do temperatury pokojowej. Po ochłodzeniu wlać do sterylnej butelki, szczelnie zamknąć i napisać datę przygotowania roztworu. Przechowywać w lodówce przez 30 dni. Stosowanie: alkoholem przetrzeć końcówkę zakraplacza/strzykawki; wprowadzić ją do butelki z mieszanką i zaciągnąć niewielką ilość płynu; odchylić głowę do tyłu i do każdego otworu nosa wpuścić 10 kropli roztworu. Aplikować tak często jak potrzeba.

Sprawdź Jak i Gdzie Bezpiecznie Kupić Oryginalny Miód Manuka!

Badania nad miodem manuka

Przełom odkrywający tajemnicę manuki…

Profesor Thomas Henle, jeden z czołowych badaczy żywności na świecie, wraz z zespołem naukowców z Instytutu Chemii Żywności i Mikrobiologii Politechniki Drezdeńskiej jednoznacznie określił, że methylglyoxal jest głównym składnikiem odpowiedzialnym za trwałą aktywność antybakteryjną miodu manuka. Oficjalny raport z tych badań został opublikowany w styczniu 2008 roku (Molecular Nutrition and Food Research, Identification and quantification of methylglyoxal as the dominant antibacterial constituent of Manuka (Leptospermum scoparium) honeys from New Zealand), jednak konkluzje były znane i prezentowane od 2006r.

Naukowiec jest twórcą metody badawczej MGO, która wiosną 2012 roku została potwierdzona przez profesora Petera Molana (dyrektor Honey Research Unit – Wydział do badań nad miodem Uniwersytetu Waikato), twórcę starszej, niedoskonałej metody NPA (UMF) i największy autorytet w dziedzinie miodów manuka w Nowej Zelandii.

Certyfikacja MGO jako jedyna uzyskała aprobatę Nowozelandzkiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (NZFSA) i jest zalecana przez laboratorium, z którego korzysta UMFHA (Unique Manuka Factor Honey Association), czyli zrzeszenie części producentów miodu Manuka stosujących metodę UMF!

Wiele badań nad zastosowaniem i właściwościami miodu manuka za sprawą profesora Molana prowadzi się na Uniwersytecie Waikato w Hamilton w Nowej Zelandii. Anglojęzyczne publikacje z możliwością przetłumaczenia na języka polski znajdują się na tej stronie.

Wyniki badań nad miodem manuka przytoczone w całym artykule to zaledwie skrawek ze wszystkich analiz, więcej można znaleźć na poniższych portalach:
» http://www.pubfacts.com/search/manuka+honey
» http://www.labome.org/topics/organisms/plants/plant/angiosperms/myrtaceae/leptospermum-4228.html
» http://leczeniemiodem.pl/badania-naukowe/ w tym prace badawcze o następujących tytułach:

- Wrażliwość helicobacter pylori na antybakteryjne działanie miodu Manuka
- Podwójnie korzystny wpływ miodów Manuka na jelita
- Ocena działania miodu Manuka w leczeniu grzybiczego alergicznego zapalenia zatok przynosowych
- Właściwości antybakteryjne miodu Manuka przeciw Staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty) z zakażonych ran
- Wykorzystanie miodu Manuka przy leczeniu wrzodu na kończynie dolnej zarażonego gronkowcem złocistym wywołanym hydroksykarbamidem
- Wrażliwości bakterii powodującej mastitis (zapalenie sutka) na właściwości przeciwbakteryjne miodu Manuka
- Stosowanie miodu Manuka do opatrywania ran związanych z Zespółem Ehlersa - Danlosa (EDS)
- Najnowsze wyniki badań nad pochodzeniem antybakteryjnych właściwości miodu Manuka
- Odporność antybakteryjnych właściwości miodu Manuka na wysoką temperaturę
- Natura i pochodzenie substancji antybakteryjnych w miodzie

Przeciwwskazania

Dzieci do 1. roku życia! Według WHO, istnieje wysokie ryzyko silnego zatrucia pokarmowego jadem kiełbasianym tzw. botulizm dziecięcy.

Stosowanie wymaga konsultacji lekarskiej

• Alergia na produkty pszczele. Niezdiagnozowana nietolerancja zdarza się rzadko a jej najczęstsze objawy to wysypka, nudności, wymioty i biegunka.
• Cukrzyca. Jak każdy miód podnosi poziom cukru we krwi.

Dotychczas nie odnotowano niepożądanych skutków ubocznych po spożyciu miodu w zalecanych dawkach. Istnieje prawdopodobieństwo interakcji z niektórymi lekami stosowanymi w chemioterapii.

Kontrowersje

Toksyczność metyloglioksalu

Niektórzy biolodzy komórkowi twierdzą, że metyloglioksal może być genotoksyczny (czyli toksyczny dla genów i chromosomów, uszkadza DNA) i powiązany z kilkoma różnymi procesami biologicznymi, w tym mutagenezą, starzeniem, nowotworami i powikłaniami cukrzycy

wg Kang J. Oxidative damage of DNA induced by methylglyoxal in vitro. Toxicology Letters 2003;145(2):181-187

Jednak jak dotąd brak jest rzetelnych badań jednoznacznie potwierdzających i opisujących mechanizm szkodliwości metyloglioksalu oraz miodu manuka jako substancji wieloskładnikowej. Z jednej strony zaleca się ostrożność w stosowaniu manuki przy chorobach przewlekłych, ostrych schorzeniach układowych czy nowotworach. Z drugiej strony, rzekoma toksyczność jest wiązana z niezwykłą siłą przeciwbakteryjną.

Kolejna sprawa to dawka, która określa czy dana substancja jest pomocna czy szkodliwa (nawet wodę można przedawkować zaburzając pracę jelit). Z tego powodu niektórzy zagraniczni eksperci uważają, że najwyższe stężenia MG wcale nie są najzdrowsze i nie powinny być permanentnie stosowane.

Pomimo tych nieścisłości powyższe badanie bywa często przytaczane w Internecie przez krytyków manuki o różnej maści, prawdopodobnie konkurencję, czyli pszczelarzy i sprzedawców innych miodów.

Wskazówki konsumenckie, w tym elementy i identyfikacja oryginalnego miodu manuka

Ze względu na wysoką cenę miodów manuka warto sprawdzić pod tym kątem » największą porównywarkę cen w Polsce. Oczywiście porównywarki nie obejmują wszystkich sklepów. Dlatego ze swojej strony mogę polecić dystrybutora z którego osobiście korzystam bez wpadek od lat » Miód Manuka – Sprawdzony sklep »

Ceny miodu manuka w sklepach internetowych zazwyczaj są nieco niższe niż w stacjonarnych. Należy pamiętać, że im większe opakowanie, tym niższa cena miodu w przeliczeniu na kilogram. Często sprzedawcy miodu manuka obniżają ceny dla zestawów zawierających kilka słoików lub oferują darmową dostawę. Bywa, że robią także sezonowe wyprzedaże np. z okazji świąt.

3 elementy zabezpieczające stosowane przez producenta gwarantujące oryginalność miodu

1. 3-wierszowy nadruk na słoiczku. Kolejno z numerem RMP ID (Risk Management Program), datą przydatności do spożycia i numerem partii.
2. Podwójna plomba. Pierwsze zabezpieczenie znajduje się pod nakrętką i zostaje zerwane przy pierwszym odkręceniu. Drugie zabezpieczenie to papierowa naklejka znajdująca się na słoiczku, którą należy zerwać, aby dotrzeć do miodu.
3. Każdy słoiczek miodu posiada zawieszkę z certyfikatem dołączoną przez producenta.

Obecnie miód manuka wykorzystuje się do produkcji leczniczych cukierków, lizaków, syropów oraz opatrunków, past do zębów, toników, maseczek, kremów, balsamów, mydeł i pomadek, a sam miód jest wzbogacany zieloną herbatą, aloesem i mleczkiem pszczelim.

Przechowywanie miodu manuka

Tak jak inne miody, miód manuka należy przechowywać w temperaturze pokojowej i nie w miejscu bezpośrednio nasłonecznionym.

MGO, UMF, RAW, AAH, AMF, UMB czy Active+?

Najbardziej wiarygodnym certyfikatem/badaniem określającym stężenie metyloglioksalu i tym samym siłę aktywności miodu jest test MGO, którego margines błędu wynosi zaledwie 2%. Ten test chemiczny jest jednolity, powtarzalny i uniwersalny. Każde laboratorium zajmujące się badaniem żywności owy test może przeprowadzić z wykorzystaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC). Dla konsumentów certyfikacja MGO jest gwarancją, że każdy słoiczek miodu charakteryzuje się określoną siłą działania.

Badanie NPA (Non hydrogen Peroxide Activity, test biologiczny, laboratoryjny) mierzy siłę działania antybakteryjnego miodu Manuka po zneutralizowaniu nadtlenku wodoru na bakterie umieszczone na podłożu agarowym i jest porównywane do siły działania fenolu. Aktywność nienadtlenkowa jest określana w skali UMF (Unique Manuka Factor) np. UMF 10+ odpowiada sile działania 10%-owego roztworu fenolu w wodzie. Jednak w tym przypadku margines błędu wynosi aż 25%, badanie nie mierzy stężenia głównej substancji czynnej i charakteryzuje się niską powtarzalnością wyników z tej samej partii próbek, czego przyczyną są 3 podstawowe czynniki:

• różna gęstość próbek miodu skutkująca różnym rozlewaniem się na podłożu agarowym
• czynnik ludzki, czyli odchylenia wynikające z pomiarów i obserwacji dokonywanych w różny sposób przez różnych analityków laboratoryjnych/różne laboratoria
• różnorodne rozprzestrzenianie się bakterii na podłożu agarowym skutkujące niejednolitym pokryciem bakterii

Jednakże entuzjaści tej metody badawczej uważają, że istnieją w miodzie manuka substancje synergistyczne, które potrafią znacznie wzmocnić działanie antybakteryjne methylglyoxalu. Dlatego badanie stężenia tylko jednego składnika nie odpowiada aktywności ogólnej.

Czy jest to próba nieudolnej obrony starej metody badawczej trudno jednoznacznie określić. Jedno jest pewne, miody manuka MGO i UMF są najpopularniejsze na rynku, choć za MGO przemawia więcej potwierdzonych faktów, nowozelandzkie instytucje rządowe i największy autorytet w branży, czyli profesor Peter Molan, który tym samym zdyskredytował własną metodę UMF!

W sklepach można spotkać również miody Manuka znakowane innymi sposobami (np. RAW, AAH, AMF, UMB czy Active+). Najczęściej są one tworzone przez indywidualnych producentów na podstawie własnych, niecertyfikowanych badań. Aby uniknąć rozczarowania w skuteczności i oszustwa na drogim, prestiżowym produkcie lepiej je omijać.

Miody Manuka MGO produkowane przez firmę Manuka Health New Zealand (MHNZ) są uznawane za najlepsze miody manuka dostępne na rynku. Owy prestiż wynika z najwyższych standardów jakościowych i produkcyjnych. Każda partia miodu jest 3-krotnie badana m.in. pod kątem zawartości methylglyoxalu w laboratorium producenta, w zewnętrznych laboratoriach na terenie Nowej Zelandii i finalnie w ośrodkach badawczych w Polsce/kraju importera.

Natomiast dbałość o proces produkcji polega m.in. na niestosowaniu chemii przemysłowej oraz na zachowaniu temperatury przetwarzania zbliżonej do temperatury istniejącej w ulu (37-40°C), co zabezpiecza wrażliwe składniki bioaktywne. Produkt końcowy to w 100% naturalny miód (tzw. miód surowy), bez jakichkolwiek domieszek i sztucznych dodatków, ale także metali ciężkich i zanieczyszczeń, co wynika z miejsca pochodzenia miodu. To pierwotnie czyste rejony Nowej Zelandii położone z dala od cywilizacji.

Firma Manuka Health New Zealand od ponad 40 lat produkuje i certyfikuje miody manuka. W 2006 roku jako pierwsza wprowadziła certyfikacje MGO, tym samym wyznaczając nowe standardy i zastępując stosowaną od ponad 15 lat metodę UMF.

MHNZ jest właścicielem znaku towarowego MGO oraz całej infrastruktury produkcyjnej (tereny porośnięte krzewami manuka, pasieki, laboratoria i magazyny). Specjalnie zaprojektowany na potrzeby firmy, zamknięty system wodny, zapewnia pełny recykling wody. Ponadto polityka firmy zabrania stosowania jakichkolwiek chemicznych środków czystości wewnątrz i na zewnątrz zakładu (w najbliższym sąsiedztwie).

Jakie stężenie MGO wybrać?

Umownie miody manuka można podzielić na 2 grupy według celu i przeznaczenia stosowania, i tak w celach profilaktycznych odpowiednie są MGO 30+, 100+ i 250+, natomiast w celach leczniczych MGO 400+ i 550+.

1. 30+ – smaczny i wartościowy dodatek do zdrowej diety
2. 100+ – wzmocnienie odporności i ogólnego stanu zdrowia oraz poprawa samopoczucia
3. 250+ – wzmocnienie odporności, leczenie średniointensywnych przeziębień i lekkich dolegliwości żołądkowych (np. refluks/zgaga, niestrawność, bóle brzucha)
4. 400+ – wzmocnienie odporności, leczenie przeziębienia, grypy, dolegliwości żołądkowo-jelitowych (np. wrzody, zespół jelita drażliwego) i problemów skórnych (np. egzema, trądzik, trudno gojące rany, stopa cukrzycowa, odleżyny i lekkie zakażenia bakteryjne)
5. 550+ – leczenie trudnych i przewlekłych infekcji, dolegliwości żołądkowo-jelitowych, problemów skórnych (np. egzema, półpasiec) i ciężkich infekcji bakteryjnych (np. gronkowiec, bakteryjne zapalenie zatok, angina) oraz leczenie kardiologiczne (np. miażdżyca kończyn dolnych)

Najdroższy miód na świecie. Dlaczego cena miodu manuka jest tak wysoka?

1. Po pierwsze, miód z manuki jest produkowany w niewielkich ilościach (w stosunku do ogólnoświatowego popytu), gdyż kwiaty Leptospermum scoparium kwitną tylko przez 4-6 tygodni w roku, co znacznie ogranicza produktywność pszczół.
2. Po drugie, rdzenny krzew manuki zapewniający najwyższa jakość miodu występuje tylko w jednym rejonie na świecie.
3. Po trzecie, produkcja miodu wymaga specjalistycznych i tym samym kosztownych uli – 7000€ za sztukę!

Reasumując, wysoka cena miodu manuka jest składowym odzwierciedleniem kosztów produkcji, badań certyfikujących, niskiej dostępności surowca, unikalności i niespotykanej skuteczności produktu.

Olejek manuka…

…pozyskuje się w procesie destylacji z liści Leptospermum scoparium. Jest to silny antyseptyk o szacowanej sile działania pięciokrotnie większej od penicyliny!

Podobnie jak miód manuka wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze i przeciwzapalne. Radykalnie przyspiesza proces gojenia skóry, w tym przewlekłych ran cukrzycowych. Wspiera leczenie chorób skóry, odleżyn, opryszczki, oparzeń, łupieżu, infekcji dróg oddechowych i bólów reumatycznych.

Najczęściej jest zalecany do stosowania zewnętrznego, choć można znaleźć też rady jak stosować wewnętrznie np. na zapalenie pęcherza – roztwór 1-2 kropli olejku w 30-50ml wody, max. 1-3 krople dziennie, olejek musi być w wersji niskoaromatycznej tzw. Low aroma.

Ciekawostki

• Manuka jest często mylona z krzewem Kanuka (Kunzea ericoides), z którego pozyskuje się m.in. eteryczny olejek kanuka.
• Miód Manuka mimo swoich nieprzeciętnych właściwości prozdrowotnych nadal nie jest produktem leczniczym stosowanym medycznie, czyli lekiem tylko wyrobem spożywczym. Uściślając – kwalifikuje się go jako żywność funkcjonalna o podwyższonej zawartości składnika naturalnego lub tzw. medical food, czyli pokarm powodujący znaczna poprawę zdrowia. Pod taką nomenklaturą został wprowadzony na terenie Europy, Australii, Hongkongu, USA i Nowej Zelandii.
• Polskie nagrody konsumenckie i branżowe dla miodu manuka MGO: Zdrowa jakość, Perły Medycyny, Eko-Laur Konsumenta 2009, Laur Konsumenta – Odkrycie 2010 i 2011, Laur Konsumenta – Grand Prix 2013, Wyróżnienie portalu Opineo.pl 2012 i 2014

Sprawdź Jak i Gdzie Bezpiecznie Kupić Oryginalny Miód Manuka!

Pozostałe źródła
http://www.webmd.com/a-to-z-guides/manuka-honey-medicinal-uses
http://www.bbc.co.uk/nature/28399182
http://www.roik.pl/miod-manuka-jako-lekarstwo/
http://swiatmanuka.pl/ (opinie konsumentów)
publikacje prasowe i naukowe